2
Definities van soorten vegetariërs
- Lacto-vegetarisme:
de meest voorkomende vorm; een vorm van vegetarisme waarbij men wel
melkprodukten, maar geen eieren gebruikt. Voor de productie van eieren
worden veel mannetjeskuikens met de shredder vernietigd. Men moet goed
letten op de eiwitinname: granen, bonen, noten en kaas. De meeste
vegetariërs in India en in het Middellandse Zeegebied.
- Vedisch-vegetarisme:
geen vlees, vis, ei, ui, knoflook, champignons, koffie, zwarte thee en
chocolade [Vedisch: alles aangaande de geestelijke kennis van de Veda's
en literatuur in navolging ervan (Upanishad's, Purâna's,
Itihasa's)].
- Ovo-vegetarisme:
een vorm van vegetarisme waarbij men wel eieren, maar geen
melkproducten gebruikt.
- Lacto-ovo-vegetarisme:
een vorm van vegetarisme waarbij men zowel melkproducten als eieren
gebruikt.
- Vis-vegetarisme:
men eet als een lactovegetariër, maar dan ook vis, in feite zijn
dit geen echte vegetariërs omdat ze dus gewoon koudbloedige dieren
wel eten.
- Veganisme:
een vorm van vegetarisme waarbij geen enkele vorm van dierlijk voedsel
wordt gegeten en ook geen leerproducten worden gebruikt. Deze mensen
moeten goed denken aan hun vitamine B12 en plastic of linnen schoenen
dragen. Moeten lijnzaadolie nuttigen voor hun essentiële vetzuren.
- Flexitariër
of parttime vegetariër: de vegetariër die ook vlees eet.
Kookt minimaal vier keer per week een vegetarische maaltijd, niet uit
principe, maar omdat het gezond zou zijn. De Hollandse reden om vlees
te laten staan heeft minder met gezondheid, en meer met het milieu en
dierenwelzijn te maken. Als buiten de deur gegeten wordt kiest men
gemakshalve voor een vleesgerecht. 'Met de hoeveelheid water die nodig
is om een biefstuk te produceren kan je 1300 keer douchen. Eén
keer per week geen vlees eten betekent dat er twee hele dieren per jaar
minder worden geslacht. Japanse wetenschappers berekenden dat
één kilogram rundvlees net zoveel energie verbruikt als
drie uur autorijden, terwijl thuis alle lichten blijven branden.'
Vegetariërs wegen over het algemeen minder, hun cholesterol daalt
aanzienlijk, diabetespatiënten kunnen toe met minder medicijnen en
vegetariërs leven ruim 3,5 jaar langer dan niet-vegetariërs.
'Principieel geen vlees eten is voor veel mensen gewoon te moeilijk.
Flexitariër zijn is een goed alternatief.' (bron: Volkskrant
21-10-07).
- Alleen fruit:
is de meest extreme vorm van vegetarisme. Mensen die enkel fruit eten
respecteren niet alleen het leven van dieren, maar ook van bomen en
planten. Daarom eten ze (in het meest extreme geval) slechts fruit en
noten, omdat de boom of plant daarbij in leven blijft en fruit en noten
zijn bedoeld als voedsel. Deze mensen moeten voedingssupplementen
gebruiken om geen tekorten te krijgen want alleen fruit is te
eenzijdig. In de natuur worden chimpansees b.v. die alleen fruit en
bladeren eten na een paar dagen agressief en doden ze een andere aap om
die op te eten voor hun eiwitten en vitaminen. Mensen hebben vrijwel
dezelfde spijsvertering als de apen. Gorillas die zuiver plantaardig
zijn b.v. moeten de hele dag maar dooreten en aan stenen likken e.d. om
toch nog hun noodzakelijke mineralen en andere voedingsstoffen bij
elkaar te krijgen.
3
Diepere betekenis
De meeste
vegetariërs zijn mensen die begrepen hebben dat we om bij te
dragen aan een meer vreedzame samenleving eerst het probleem van het
geweld in onszelf moeten oplossen. Het is daarom niet verbazingwekkend
dat duizenden mensen van verschillende levenswandel op zoek naar de
waarheid vegetariër geworden zijn. Vegetariër zijn is een
essentiële stap in de richting van een betere samenleving, en
mensen die de moeite nemen om over de voordelen ervan na te denken,
bevinden zich in het gezelschap van grote persoonlijkheden als
Pythagoras, Socrates, Plato, Clemens van Alexandrië, Boeddha,
Leonardo da Vinci, Koning Âs'oka (273 BC-232 BC), Jezus Christus,
Mohammed, S'ri Caitanya Mahâprabhu, Montaigne, John Milton,
Thomas Moore, Isaac Newton, Voltaire, Benjamin Franklin, Jean Jacques
Rousseau, Henry David Thoreau, Leo Tolstoy, George Bernard Shaw,
Bhagavân S'ri Sathya Sai Baba, A.C. Bhaktivedanta Swami
Prabhupâda (zie ook Prabhupâda en de franse priester over
vegetarisme - "slaughterhouses must be stopped"), Bhagwan Shree Rajneesh, Albert Einstein,
Rabindranath Tagore, Mahatma Gandhi, Henriette Roland Holst, Albert
Schweitzer, Wouter J. Bos, Rudolf Steiner en vele anderen.
Planten
zijn de enige levende wezens in staat hun eigen voedsel voort te
brengen.
4
Argumenten om vegetariër te worden
- Het
wereldvoedselprobleem: het voedsel dat nu gebruikt wordt voor
de groei van dieren (lees: de vleesproductie) kan efficiënter
aangewend worden om de honger te bestrijden. Een dier eet vele malen
meer voedsel dan het via de slacht uiteindelijk zal opleveren. Men kan
dus vegetariër worden uit solidariteit met de hongerende medemens.
- De zorg voor
het milieu (lucht, bodem, water): voor de productie van
plantaardig voedsel is minder landbouwgrond nodig dan voor
vleesproductie. Het mestoverschot (ammoniak) en de gebruikte medicijnen
belasten het milieu.
- Medeleven met
dieren: dit motief kan voortkomen uit een afkeer van de
bio-industrie of bezwaar tegen het doden van dieren.
- Religieuze of
spirituele redenen: mededogen met alle levende wezens als basis
voor gelijkheid, vrede en geestelijke gezondheid. Volgens de gouden
regel doet men een ander wezen niet aan wat men niet zelf wil
ondergaan. Het belang van de ander als dat van jezelf te herkennen is
de basis voor de verbondenheid, het mededogen en de naastenliefde in
God. De basis ervoor stamt uit de vedische cultuur waarin ahimsa de
basis vormt voor de verzaking (yama) in de yogafilosofie. Later drong
dit o.a. door in de christelijke kloosterregel van Benedictus.
Vegetarisme vormt de spirituele basis van alle grote wereldreligies.
Monnikken van alle religies beoefenen het als een basisprincipe in
spirituele zelfrealisatie. Het vormt een basisvoorwaarde voor
stabiliteit in geestelijke vereniging; alleen door geweldloosheid
(mededogen), niets verwonden en onschadelijk zijn te bereiken en al het
onnodig destructieve en onrechtvaardige af te wijzen is er veiligheid,
zekerheid en voorspoed mogelijk in het individuele en sociale leven
(zie verder hieronder over religies apart). Deze uitleg leidt tot een
vegetarisch dieet.
- Redenen van
menselijke gezondheid: sommige studies beweren dat
vegetariërs gezonder zijn en langer leven dan vleeseters. Andere
studies weerleggen dit. Ook zijn er studies die erop wijzen dat de
consumptie van vis en gevogelte gezonder is dan die van wild, rund- en
varkensvlees. Er zijn ook studies die bewijzen dat vegetariërs
minder kans hebben op sommige vormen van kanker (soms zelfs tot 50%
minder kans) en hartklachten. Ook verlaagt een vegetarisch dieet de
kans op galstenen, nierstenen en osteoporose.
- De smaak:
sommige mensen hebben een afkeer van vlees of kunnen de smaak ervan
niet verdragen.
Why
be Vegetarian?
5
Gezondheid en Voeding
Kan een vegetarisch
dieet de gezondheid verbeteren of herstellen? Voorstanders van het
vegetariër zijn hebben al jarenlang "ja" op deze vraag geantwoord,
maar men kreeg in eerste instantie maar weinig steun van de wetenschap.
Nu hebben medische onderzoekers echter bewezen dat er verband bestaat
tussen het eten van vlees en dodelijke ziekten als hartkwalen en
kanker. Sindsdien wordt het vegetariër zijn met andere ogen
bekeken. 1)
Vanaf de jaren zestig
hadden wetenschappers al het vermoeden dat een op vlees gebaseerd dieet
op een of andere manier verband hield met de ontwikkeling van
arteriosclerose (aderverkalking) en hartziekten. In 1961 stond er in
het Journal of the American Medical Association dat: "Negentig tot
zevenennegentig procent van de hartziekten voorkomen kan worden door
een vegetarisch dieet." 2)
Sinds die tijd hebben
verscheidene wetenschappelijke studies aangetoond dat het eten van
vlees, nà het gebruik van alcohol en tabak, de voornaamste
doodsoorzaak is in West-Europa, de Verenigde Staten, Australië en
andere welvarende gebieden in de wereld. 3)
Het menselijk lichaam
is niet in staat de zeer grote hoeveelheid dierlijk vet en cholesterol
te verwerken. 4)
Een opiniepeiling onder
214 wetenschappers die in drieëntwintig landen onderzoek deden op
het gebied van arteriosclerose (aderverkalking), liet zien dat ze bijna
unaniem van mening waren dat er een verband bestaat tussen het dieet,
het cholesterolgehalte en hartziekten. 5)
Dr. Ir. R.J.J. Hermus,
wetenschappelijk medewerker aan de Landbouw Hogeschool in Wageningen en
adviseur van de Hartstichting, verklaarde in dit verband: "Wij zijn het
er als voedingsdeskundigen nu langzamerhand unaniem over eens, dat een
min of meer vegetarische leefwijze het enige en beste
cholesterolverlagende dieet is. En minder cholesterol in het bloedserum
betekent minder kans op vaatvernauwing en het gevreesde hartinfarct.
Een vegetarische voedingswijze zou ons dus na korte tijd al van
welvaartsziekte nummer één kunnen afhelpen." 6)
Ook hebben
wetenschappers aan de Universiteit van Milaan en het Academisch
ziekenhuis van Maggiore aangetoond, dat plantaardige eiwitten goed zijn
om het cholesterolgehalte laag te houden. In een verslag in het Engelse
medische tijdschrift The Lancet concludeert D.C.R. Sirtori, dat
"mensen die een dusdanig hoog cholesterolgehalte hebben dat het
hartkwalen zou kunnen veroorzaken, beslist baat kunnen hebben bij een
dieet waarvan de eiwitten uitsluitend afkomstig zijn uit groenten." 7)
Hoe zit het dan met
kanker? Wetenschappelijk onderzoek van de laatste twintig jaar wijst
duidelijk op een verband tussen het eten van vlees en kanker van de
dikke darm, de endeldarm, de baarmoeder en de borst. Deze vormen van
kanker komen veel minder voor bij mensen die nauwelijks of geen vlees
eten, zoals de Japanners (die weer meer frequent andere vormen van
kanker als slokdarmkanker krijgen door gerookte vis en alcohol) en
Indiërs. Deze vormen van kanker komen echter veel voor onder
bevolkingsgroepen die een grote hoeveelheid vlees eten. 8)
Een ander artikel in The
Lancet deelt ons mee: "Mensen met een relatief groot aantal
gevallen van darmkanker, leven over het algemeen op een dieet dat veel
vet en dierlijke eiwitten bevat. Mensen die in gebieden wonen waar het
aantal gevallen kleiner is, leven echter op een dieet dat grotendeels
vegetarisch is, met weinig vet of dierlijke producten." 9)
Rollo Russel zegt in
zijn Notes on the Causation of Cancer: "Ik heb ontdekt dat negentien
van de vijfentwintig landen waar veel vlees gegeten wordt een hoog
kankercijfer hadden en maar één een laag cijfer. Van de
vijfendertig landen waar weinig of geen vlees gegeten werd, had er niet
één een hoog cijfer."
Waarom lijken
vleeseters veel vatbaarder te zijn voor dit soort ziekten? Een algemene
reden die door biologen en voedingsdeskundigen gegeven wordt, is dat
het darmkanaal van de mens gewoon niet geschikt is om vlees te
verteren. Vleesetende dieren hebben een kort darmgestel (zo'n driemaal
de lichaamslengte), zodat ze het ontbindende, gifproducerende vlees
snel uit het lichaam kunnen werken. Aangezien plantaardig voedsel veel
minder snel rot dan vlees, hebben planteneters een darmgestel van
minstens zesmaal de lengte van hun lichaam. De mens heeft een lang
darmgestel, zoals een herbivoor. Als hij vlees eet, kunnen de
gifstoffen de nieren dus overbelasten, wat tot jicht, artritis,
rheumatisme, kanker en vele andere ziekten kan leiden. 10)
Daarnaast zijn er nog
de chemicaliën die aan het vlees worden toegevoegd. Zodra een dier
geslacht is, begint het vlees te rotten en na enige dagen krijgt het
een ziekelijke, grijsgroene kleur. De vleesindustrie verbergt dit door
allerlei nitraten, nitrieten en andere conserveringsmiddelen aan het
vlees toe te voegen, zodat het een "aantrekkelijke" rode kleur krijgt.
Onderzoek heeft echter aangetoond dat veel van deze
conserveringsmiddelen kankerverwekkend zijn. 11)
Wat de zaak verergert
is de enorme hoeveelheid chemicaliën die aan het slachtvee gevoerd
wordt. Gary en Steven Null wijzen ons in hun boek Poisons in Your Body
op feiten waardoor men zich nog wel eens zou bedenken, voordat er weer
biefstuk of speklap wordt gekocht. "De dieren worden in leven gehouden
en vetgemest door een voortdurende toediening van verschillende
kalmeringsmiddelen, antibiotica, hormonen en nog zo'n 2700 andere
medicijnen. Deze behandeling begint al voor de geboorte en gaat door
tot lang na de dood van het dier. Hoewel deze medicijnen nog steeds in
het vlees aanwezig zijn als u het eet, verlangt de wet niet dat ze op
de verpakking worden vermeld."
Het is vanwege dit
soort bevindingen dat de American National Academy of Sciences in 1983
heeft vastgesteld, dat mensen de meeste vormen van kanker zouden kunnen
voorkomen door minder vlees te eten en meer groenten en granen. 12) Is het menselijk lichaam er dan niet op
gebouwd om vlees te eten? Hebben we dan geen dierlijke eiwitten nodig?
Het antwoord op beide vragen is "nee". Hoewel antropologen en historici
zeggen dat de mens historisch gezien een omnivoor (alleseter, zowel
plantaardig als dierlijk voedsel) is, laat onze anatomische uitrusting
- gebit en spijsverteringssysteem een voorkeur zien voor een vleesloos
dieet. De American Dietetic Association heeft vastgesteld dat "het
grootste deel van de mensheid voor het grootste deel van de
geschiedenis op een vegetarisch of overwegend vegetarisch dieet heeft
geleefd." Sinds die tijd heeft het lichaam van de mens zich niet
aangepast aan het eten van vlees. De Zweedse wetenschapper, Karl von
Linne, verklaarde: "Als we de lichaamsbouw van de mens, zowel inwendig
als uitwendig, met die van een dier vergelijken, dan blijkt dat zijn
natuurlijke voedsel dient te bestaan uit groenten en vruchten." Het nu
volgende schema vergelijkt de anatomie van de mens met die van
herbivore en carnivore dieren en laat duidelijk zien dat dit inderdaad
het geval is.
Grassen
zijn de enige, grootste bron van rijkdom op aarde.
Wat het probleem van de
eiwitten betreft kan het volgende worden gezegd: De dagelijkse
hoeveelheid eiwitten die 20 jaar geleden officieel aanbevolen werd is
gedaald van 150 gram naar 45 gram, de hoeveelheid die op dit moment
geldt. Waarom? Omdat betrouwbaar wetenschappelijk onderzoek over de
gehele wereId aangetoond heeft dat we helemaal niet zo veel eiwitten
nodig hebben en dat de feitelijke behoefte niet meer bedraagt dan 30
tot 45 gram per dag. Het eten van meer eiwitten dan we dagelijks nodig
hebben is niet alleen een verspilling, maar kan in feite heel
schadelijk zijn voor het lichaam en wordt zelfs gezien als de oorzaak
van ziekten als kanker en hartkwalen. Om 45 gram eiwit per dag uit uw
dieet te halen hebt u beslist geen vlees nodig; die kunt u uit een 100%
vegetarisch dieet halen, dat bestaat uit allerlei soorten granen,
groenten, bonen, noten en fruit. Melkprodukten, granen, bonen en noten
zijn stuk voor stuk geconcentreerde eiwitbronnen. Kaas, pinda's en
linzen bevatten meer eiwitten per 100 gram dan hamburgers, varkensvlees
of biefstuk (zie vitaminentabel). 13)
Toch dachten
voedingsdeskundigen tot voor kort dat alleen vlees, vis, eieren en
melkprodukten volwaardige eiwitten bezaten (d.w.z. die de acht
aminozuren bevatten die niet in het lichaam geproduceerd worden), en
dat alle plantaardige eiwitten niet in staat waren volwaardige eiwitten
te verschaffen (omdat er een of meerdere van deze aminozuren aan
ontbreken). Onderzoek aan het Max Planck Instituut in Duitsland en het
Karolinska Instituut in Zweden heeft echter uitgewezen dat de meeste
soorten groenten, fruit, zaden, noten en granen gecombineerd in een
dieet uitstekende bronnen voor de lichaamseigen aanmaak van volwaardige
eiwitten zijn. In feite zijn deze "onvolwaardige" eiwitten
gemakkelijker op te nemen dan de volwaardige eiwitten die in vlees
zitten. Het is bijna onmogelijk om een gebrek aan eiwitten te krijgen
als voldoende gevarieerd natuurlijk, ongeraffineerd voedsel wordt
genoten. Het plantenrijk is de ware bron van alle eiwitten.
Vegetariërs eten het alleen "rechtstreeks". 14)
Een teveel aan
volwaardige eiwitten in het dieet vermindert zelfs de hoeveelheid
energie in het lichaam. Aan de universiteit van Yale heeft men een
reeks vergelijkende proeven gedaan met betrekking tot dieet en
uithoudingsvermogen. Vegetariërs bleken het twee keer zo goed te
doen als vleeseters. Toen de hoeveelheid eiwitten van de
niet-vegetarische groep met 20% naar beneden werd gebracht, ging hun
prestatievermogen met 33% omhoog. 15)
Bovendien heeft ook een
groot aantal andere onderzoeken uitgewezen dat een goed uitgebalanceerd
vegetarisch dieet meer energie geeft dan vlees. Een onderzoek aan de
universiteit van Brussel heeft aangetoond dat vegetariërs
lichamelijke oefeningen twee tot drie keer vaker konden uitvoeren dan
vleeseters zonder erg moe te worden, en dat de vegetariërs vijf
keer zo snel van hun moeheid herstelden.
'Al
het vlees is gras' - zelfs steenkool en petroleum is plantenleven uit
het verleden.
6
Biochemie van het filognostisch dieet
Dat we honger krijgen
van een vegetarisch dieet, en er zelfs emotionele instabiliteit mee
kunnen ervaren, wordt veroorzaakt door een slechte samenstelling. Men
moet, als men filognostisch is, d.w.z. van de kennis houdt, bij het
dieet steeds, meer dan bij een vleesmaaltijd, denken aan voldoende
variatie en dosering zodat men niets tekort komt of teveel krijgt.
D.w.z.:
1) Men moet denken aan
de complementariteit van de onvolwaardige plantaardige eiwitten, zodat,
gedurende een etmaal (niet persé voor iedere maaltijd), steeds
granen en bonen in combinatie moeten worden gegeten, zodat het lichaam
voor zijn eigen synthese van lichaamseigen hoogwaardig eiwit uit die
onvolwaardige eiwitten voldoende bouwstoffen kan betrekken.
2) Daarnaast moet men
goed denken aan de vitaminen, met name B12, aanwezig in melkproducten
en zeewier. Het is door een tekort aan deze vitamine, die
verantwoordelijk is voor een goed functionerend zenuwstelsel, dat men
honger kan krijgen (men kan maximaal een maand zonder).
3) Verder moet men
denken aan zijn essentiële (d.w.z levensnoodzakelijke, niet zelf
aan te maken) vetzuren, omega drie en zes ("vitamine F"), nodig o.a.
voor de opbouw van het kraakbeen. Visolie is niet geschikt voor de
vegetariër die geen vis eet. De vegetariër moet dan iedere
dag lijnzaadolie (een à twee eetlepes door het toetje heen)
en/of een stevige boterham met (vegetarische) kaas per dag eten.
4) Punt vier is het
ijzer. Aanwezig in witlof, vijgen, spinazie en broccoli. Zonder
afdoende ijzer krijgt men bloedarmoede.
5) Het element Selenium
tegen ouderdomsverschijnselen en als anti-oxidant: eet minimaal vier
boterhammen per dag en af en toe wat paranoten die er vol mee zitten.
Denk ook aan caroteen, in wortels aanwezig, wat goed is voor de ogen.
6) Vitamine D, aanwezig
door zonlicht, echte boter en margarine. Met de kunstmatige vitamine D
in margarine moet men echter oppassen omdat het lichaam daar anders op
reageert dan op natuurlijke vitaminen. Men kan in geval van een
overmaat last krijgen van kalkafzettingen door het hele lichaam en
bovendien is uit onderzoek ook gebleken dat er een verband bestaat met
het afweersysteem, zodat de kunstmatige vitamine D mogelijk bijdraagt
tot ziekten die samenhangen met chronische ontstekingen zoals MS en
artrose. In het algemeen moet men met kunstmatige vitaminen
(vitaminepillen) oppassen omdat een teveel van sommige vitaminen een
giftige werking kan hebben.
7) Een half bord
groente per dag en drie stuks fruit, iedereen weet het, de helft
vergeet het. Het is waar. Vitamine C en andere elementen houden lichaam
en geest gezond. Een tekort geeft o.a. depressies en kan ziekten tot
gevolg hebben. Op zee kreeg men vroeger b.v. scheurbuik door een tekort
aan vitamine C.
8) Eet weinig of geen
geraffineerde suiker. Suiker is slecht voor de tanden en het hele
organisme en leidt tot vetzucht, hartkwalen, vaatziekten, en diabetes.
Regelmatig een dag vasten, enkel sap en melk drinkend, eens in de
veertien dagen, is bevorderlijk voor de gezondheid en verlengt de
levensduur. Een natuurlijke regelmaat naar zon en maan geeft de best
garantie om in de cultuur geconditioneerde slechte gewoonten te
doorbreken. Het is goed voor het lichaam om af en toe biochemisch een
vakantiedag te krijgen en de eigen vetvoorraden aan te spreken, het
voorkomt overgewicht en geneest van vetzucht. Dit is in de genen
voorgeprogrammeerd en dient slechts ingeschakeld te worden.
Evolutionair is het normaal om af en toe een dag minder of helemaal
niet te eten. Doet men dit regelmatig, dan stelt het lichaam zich in
zijn biochemie daarop in en heeft men er minder of geen moeite meer mee
en kan men het zelfs als een bevrijding ervaren.
9) Eet zoveel mogelijk
natuurlijk, biodynamisch voedsel, de natuur is de beste apotheek. Een
groot deel van alle ziekten komt voort uit slechte voedingsgewoonten.
Chemische toevoegingen, kunstgrepen en gifstoffen belasten via het
voedsel de gezondheid en kunnen uiteindelijk schade toebrengen en
kanker veroorzaken.
10) Ouderen bewegen
niet veel en maken van nature minder glucosamine aan, een stof nodig om
het kraakbeen op te bouwen. Daardoor krijgen ze problemen met de
gewrichten zoals arthrose. Glucosamine is een aminosuiker die tevens
werkt als een hongerbestrijder. Ookal is het een stof die uit
schaaldieren wordt gewonnen, is het toch ook voor vegetariërs
aangeraden om bij weinig bewegen en ouderdom, om niet te zwaar te
worden en geen arthrose te krijgen, glucosamine als voedingssupplement
te gebruiken. Om van overgewicht en emotionele instabiliteit af te
komen is ook de reeds besproken lijnzaadolie behulpzaam.
7
Economie
Vlees voedt weinigen
ten koste van velen. Voor de productie van vlees wordt graan dat mensen
hadden kunnen eten, aan slachtvee gevoerd. Volgens informatie van het
Departement van Landbouw in de Verenigde Staten gaat meer dan 90% van
al het geproduceerde graan als voer naar slachtvee - met name koeien,
varkens, lammeren en kippen - dat uiteindelijk op tafel terechtkomt. 16) In Engeland is dat 85%. Maar is dat niet
een ongelofelijke verspilling van graan? Cijfers van datzelfde
Departement van Landbouw tonen aan dat we voor bijvoorbeeld zestien
kilo graan dat aan koeien gevoerd wordt maar één kilo
terugkrijgen in de vorm van vlees. 17)
In Diet for a Small Planet vraagt F. More Lappé ons om ons even
voor te stellen dat we achter een bord zitten met een half pond
biefstuk erop. "Stelt u zich dan een kamer voor met 45 tot 50 mensen,
ieder met een lege kom voor zich. De hoeveelheid graan die nodig is
geweest om uw biefstuk te produceren had al deze kommen kunnen vullen 18)." Bovendien verspillen rijke landen niet
alleen hun eigen granen om slachtvee te voeden; ze verspillen er ook
eiwitrijk plantaardig voedsel uit arme landen voor. Een schatting is
gemaakt dat een derde van de Afrikaanse pinda-oogst in de magen van
koeien en kippen in West-Europa belandt 19).
Nederland speelt hierin
ook een rol; voor de veevoedergrondstoffen die Nederland importeert
wordt elders een miljoen hectare grond gebruikt. In onderontwikkelde
landen consumeert iemand gemiddeld 200 kilo graan per jaar, waarvan hij
het meeste ook als graan opeet. Daarentegen verteert de gemiddelde
Europeaan of Amerikaan, zo'n 1000 kilo per jaar door er eerst bijna 90%
van aan dieren te voeren om er vlees voor terug te krijgen. Daarmee
verbruikt hij wel vijf keer zoveel van onze voedselbronnen als de
gemiddelde Colombiaan, Indiër of Nigeriaan 20).
Dit soort feiten hebben ertoe geleid dat voedingsdeskundigen het
voedselprobleem in de wereld als kunstmatig beschouwen. Zelfs op dit
moment produceren we al meer dan genoeg om iedereen op onze planeet te
voeden, maar het probleem is dat we het zeer slecht verdelen of delen.
Een voedingsdeskundige van Harvard, schat dat het terugbrengen van de
vleesproductie met maar 10%, voldoende graan zou opleveren om 60
miljoen mensen te voeden 21).
Een andere prijs die we
moeten betalen voor het eten van vlees is de achteruitgang van ons
milieu. Het zwaar vervuilde afvalwater van slachthuizen en fokkerijen
vormt een zeer belangrijke oorzaak van riviervervuiling. We komen er nu
snel achter dat de watervoorraden van onze planeet niet alleen vervuild
worden, maar ook uitgeput raken. De vleesindustrie is enorm
verkwistend. De productie van slachtvee veroorzaakt tien keer zo veel
vervuiling als woongebieden en drie keer zo veel als industrie. In hun
boek Population, Resources and Environment 23)
laten Paul en Anne Ehrlich ons zien dat er maar zestig liter water
nodig is om een kilo graan te produceren, terwijl er voor de productie
van een kilo vlees maar liefst 2400 tot 6000 liter water nodig is 22).
In 1984 kwam er in
Nederland een nieuw en nauwelijks te overzien milieuprobleem aan het
licht toen het CBS de cijfers publiceerde van het mestoverschot dat de
bio-industrie met zich meebrengt. Gezamenlijk leveren de veehouderijen
jaarlijks maar liefst 86 miljoen ton mest op. Als gevolg daarvan
ontstaan er overal waar de bio-industrie sterk geconcentreerd is enorme
mestoverschotten. Hoewel het verboden is, wordt een belangrijk deel van
die mest op het oppervlaktewater geloosd. Daarnaast komen er door
overbemesting van akker en grasland allerlei schadelijke stoffen in de
bodem en het grondwater terecht, zoals fosfaten, nitraten en zware
metalen. In Nederland wordt er jaarlijks zo'n 900.000 kilo koper in de
vorm van het giftige kopersulfaat aan het voedsel van varkens
toegevoegd om de groei van deze dieren te bevorderen. Een groot deel
daarvan komt via de mest in de grond en het water terecht. Niet zo lang
geleden is gebleken dat de bio-industrie ook een schrikbarende bijdrage
levert aan het veelomvattende probleem van zure regen. Zo heeft men
geconstateerd dat de ammoniak die vrijkomt uit mest voor een groot
gedeelte in de lucht vervluchtigt en oplost in regendruppels. Eenmaal
op de bodem neergeslagen wordt de ammoniak omgezet in salpeterzuur,
waardoor de bodem en het grondwater sterk vervuilen. Een recente
berekening liet zien dat ongeveer 80% van de totale ammoniakuitstoot in
Nederland afkomstig is van de bio-industrie. Van de totale verzuring in
Nederland, neemt de ammoniakuitstoot 35% voor haar rekening. Bossterfte
in Brabant en Limburg is hiervan een van de zichtbare gevolgen.
Laten we nu even van de
wereldsituatie terugkeren naar onze eigen huishoudportemonnee. Uit een
recente (2006) steekproef bij een supermarkt bleek dat kogelbiefstuk
zo'n 17,50 euro per kilo kostte, terwijl de ingrediënten voor een
voedzame vegetarische maaltijd minder dan 5 gulden per kilo kosten. Een
bakje met 200 gram cottage cheese dat euro 1.19 kost, voorziet in 60%
van de hoeveelheid eiwitten die u dagelijks nodig hebt. Een pond tofu
kost 0,85 eurocent. Tofu is een uitstekende bron van proteïnen van
hoge kwaliteit en bevat enkele B-vitaminen. Tofu en tahoe zijn twee
benamingen voor hetzelfde product: een eiwitrijk alternatief voor vlees
dat gemaakt wordt van sojabonen. Tofu is de Chinese naam, tahoe de
Indonesische. Diëten die rijk zijn aan dierlijke eiwitten
veroorzaken meer calciumverlies via de urine. Het vervangen van
dierlijke eiwitten door soja-eiwitten (in combinatie met granen), kan
helpen om calciumverlies van de beenderen te verhinderen. Als je
vegetariër wordt, zou dat vele euro's per jaar schelen; dat
betekent dan tienduizenden euro's over een heel leven. Het spaargeld
van de Nederlandse consument zou oplopen tot miljarden euro's per jaar.
Datzelfde gaat op voor consumenten over de gehele wereld. Als we dit
allemaal in ogenschouw nemen, is het moeilijk in te zien hoe iemand het
zich überhaupt kan veroorloven geen vegetariër te zijn.
8
Ethiek
Veel mensen beschouwen
de ethische redenen om vegetariër te worden als de belangrijkste.
Ethisch vegetarisch zijn begint met het besef dat andere wezens gevoel
hebben en dat die gevoelens vergelijkbaar zijn met de onze. Dit inzicht
stimuleert ons om ons persoonlijk bewustzijn zodanig te verruimen dat
het ook het lijden van anderen gaat omvatten. In een verhandeling met
de titel The Ethics of Vegetarianism uit het tijdschrift van de
Noord-Amerikaanse Vereniging voor Vegetariërs wordt een
beschrijving gegeven van de wreedheden tegenover dieren:
"Vandaag de dag voelen
veel mensen zich gerustgesteld bij de gedachte dat dieren tegenwoordig
op een 'humane' manier geslacht worden. Op deze manier trachten ze
blijkbaar alle mogelijke humanitaire bezwaren tegen het eten van vlees
van de tafel te vegen. Jammer genoeg is niets echter minder terecht."
Het leven van slachtdieren is van begin tot einde onnatuurlijk en
ellendig. Ze worden opgefokt met allerlei middelen om de groei te
stimuleren, op wrede wijze en zonder verdoving gecastreerd en/of
volgespoten met allerlei hormonen, en krijgen abnormale voeding die
bedoeld is om ze vet te mesten of hun vlees blank te houden. Natuurlijk
worden alle "overbodige lichaamsdelen", zoals staarten, hoektanden en
snavelpunten, afgeknipt of afgebrand. Bij al deze handelingen wordt er
niet het minste mededogen getoond. In de bio-industrie veranderen
dieren in "eenheden voor vleesproductie". Het enige wat geldt is
efficiëntie en winst. Of de dieren daardoor hun hele (korte) leven
op elkaar gepakt in kooitjes met draadgaasbodem moeten doorbrengen
(slachtkippen), of nauwelijks ruimte hebben om zelfs maar te gaan
liggen (kistkalveren), of met kettingen aan een betonvloer geketend -
na kunstmatig bevrucht te zijn en volgespoten met hormonen - in
biggenmachines moeten veranderen, doet daarbij niet ter zake. Als men
al deze wreedheden die het dier moet ondergaan "humaan" noemt, dan
heeft dat woord wel een heel merkwaardige inhoud. Hoe dieren werkelijk
geslacht worden is niet plezierig om te horen.
In slachthuizen spelen
zich helse taferelen af. Krijsende dieren worden met elektrische
schokken verdoofd, of met een penapparaat behandeld. Sommigen worden
eerst aan een achterpoot omhoog gehesen en op transportbanden door de
'fabrieken des doods' gevoerd. Hoewel ze dan nog steeds in leven zijn,
wordt hun keel doorgesneden en terwijl ze langzaam doodbloeden wordt
het vlees van ze afgesneden. Ongetwijfeld zouden vele mensen
vegetariër worden als ze een bezoek aan de bio-fabrieken en het
slachthuis zouden brengen, of als ze zelf de dieren die ze aten moesten
slachten.
Ook eeuwen geleden
waren er al mensen die hun ogen niet sloten voor de ellende die met het
afslachten van dieren gepaard gaat. Pythagoras, bekend vanwege zijn
bijdrage aan de geometrie en wiskunde zei: "Beste medemensen, bezoedel
uw lichaam toch niet met zondig voedsel. We hebben graan, appels die de
takken onder hun gewicht doen buigen en druiven die opzwellen aan de
wijnranken. Er zijn zoet smakende kruiden, en groenten die boven een
vuur gekookt en zacht gemaakt kunnen worden. Ook melk en de naar tijm
geurende honing wordt jullie niet onthouden. De aarde verschaft ons een
overdaad aan onschuldig voedsel en schenkt jullie feestmaaltijden waar
geen bloedvergieten en slachtingen aan te pas komen. Alleen beesten
bevredigen hun honger met vlees, en nog niet eens alle beesten, want
paarden, koeien en schapen leven van gras." In zijn verhandeling Over
het Eten van Vlees schreef de Romeinse auteur Plutarchos: "Is het
werkelijk nodig dat we ons afvragen wat voor redenen Pythagoras had om
zich van vlees te onthouden? Ik vraag me eerder af welk ongelukkig
toeval en welke geestesgesteldheid de eerste mens ertoe gebracht heeft
het vlees van een dood schepsel naar zijn lippen te brengen en zijn
mond te zetten aan geronnen bloed. En hoe het kwam dat hij zijn dis
spreidde met muffe, dode lichamen en hij de naam voedsel gaf aan
lichaamsdelen die kort daarvoor nog loeiden, brulden, bewogen en
leefden? Het zijn zeker geen leeuwen of wolven die we uit
zelfverdediging eten. Integendeel, we negeren deze dieren en slachten
onschuldige, tamme wezens die geen tanden en angels hebben om ons kwaad
mee te doen. Omwille van dat kleine beetje vlees beroven we ze van zon,
van licht en van hun levensduur, waar ze door hun geboorte en bestaan
recht op hebben." Vervolgens daagde Plutarchos de vleeseters uit met de
volgende woorden: "Als jullie er zo van overtuigd zijn dat jullie door
de natuur voorbestemd zijn om vlees te eten, doodt dan eerst zelf wat
jullie willen eten. Doe het echter uitsluitend met eigen middelen en
zonder de hulp van een slagersmes, knuppel of bijl." Ook de dichter
Shelley was een overtuigd vegetariër. In zijn boek A Vindication
of National Diet schreef hij: "Laat ieder die een voorstander is van
dierlijk voedsel zichzelf dwingen een afdoend experiment uit te voeren
om te kijken of hij daar inderdaad van nature voor bestemd is; laat
hem, zoals Plutarchos aanbeveelt, een levend lam met zijn tanden aan
stukken scheuren en zijn dorst lessen door zijn hoofd in de organen van
het dier te drukken en het dampende bloed te drinken ... dan, en
slechts dan alleen, is hij consequent." Volgens Leo Tolstoy is het door
het doden van dieren voor voedsel dat "de mens in zichzelf, zonder
noodzaak, de hoogste geestelijke capaciteit onderdrukt, namelijk die
van mededogen en genegenheid voor levende wezens als hijzelf. En door
zijn eigen gevoelens geweld aan te doen, wordt hij wreed." Ook
waarschuwde hij ons: "Hoe kunnen we een ideale situatie verwachten op
aarde, zolang onze lichamen de wandelende graven van vermoorde dieren
zijn?"
Wanneer we het respect
voor het leven van dieren verliezen, zullen we ook het respect voor het
leven van mensen verliezen. Pythagoras zei 2500 jaar geleden: "Zij die
dieren vermoorden om hun vlees te eten, hebben eveneens de neiging hun
eigen ras te vermoorden." We zijn bang voor de geweren, bommen en
raketten van de vijand, maar kunnen we onze ogen dan wel sluiten voor
het leed en de angst die we zelf veroorzaken door het slachten van meer
dan 1.6 miljard tamme zoogdieren en 11.9 miljard stuks pluimvee voor
menselijke consumptie 24)? De
hoeveelheid vis die jaarlijks gedood wordt loopt in de triljoenen, om
dan nog maar te zwijgen van de tientallen miljoenen dieren die
jaarlijks hun einde vinden in de geautomatiseerde martelkamers van de
medische en cosmetische research-laboratoria, of die afgeslacht of
doodgeknuppeld worden voor hun vacht of huid, of waar gewoon voor de
sport op gejaagd wordt. Kunnen we dan het feit ontkennen dat deze
gewelddadigheden ook ons meer gewelddadig maken en onze gevoelens van
mededogen volledig afstompen? Leonardo da Vinci schreef: "De mens is
werkelijk de koning der beesten, want zijn wreedheid overtreft de
hunne. Wij leven door de dood van anderen. We zijn levende
begraafplaatsen!" Hij voegde eraan toe: "Er komt een tijd waarin de
mensen de moord op dieren zullen veroordelen zoals nu de moord op
mensen veroordeeld wordt." Mahatma Gandhi was ervan overtuigd dat
ethische principes een sterkere basis waren om een levenslang
vegetarisch dieet te volgen dan gezondheidsredenen. "Ik denk werkelijk"
zei hij, "dat het voor onze geestelijke ontwikkeling noodzakelijk is
dat we ermee ophouden onze medeschepselen te doden omwille van onze
lichamelijke behoeften." Hij zei tevens: "De grootsheid en morele
vooruitgang van een natie kunnen we beoordelen door te kijken naar de
manier waarop de dieren er behandeld worden."
9
Vegetarisch zijn en de Wereldreligies
9.1
Christendom
Vegetarisch
zijn is terug te vinden in de oorspronkelijke leer van alle
wereldreligies. Door de tijd heen zijn vele van de geboden hierover
echter door dubieuze persoonlijkheden verkeerd geïnterpreteerd,
opzettelijk veranderd of gewoon verworpen. De oude leerstellingen of
delen ervan werden aangepast, herschreven en soms zelfs gewoon
verduisterd. Het Nieuwe Testament in de Bijbel is hier een goed
voorbeeld van.
In Food for the Spirit
(1987) van Steven Rosen (Satyaraja Dasa) vinden we daar het volgende
over: "Vele geleerden hebben bevestigd dat priesters en politici de
oorspronkelijke christelijke geschriften tijdens het Concilie van Nicea
(325 na Christus) door middel van omissie en interpolatie volledig
gewijzigd hebben om ze op die manier aanvaardbaar te maken voor Keizer
Constantijn, die toentertijd zwaar tegen de geschriften gekant was 25). Het was hun doel Constantijn tot het
Christendom te bekeren en deze religie zo de algemene
geloofsovertuiging van het Romeinse Keizerrijk te maken." "De vroege
christenvaders volgden een vleesloos dieet. De geschriften van de
vroege Kerk vermelden dat vlees eten officieel niet was toegestaan tot
aan de vierde eeuw, toen Keizer Constantijn besloot dat de
christelijkheid in het vervolg vlees zou eten en werd het een
officiële verklaring van het Heilige Romeinse Rijk. Vegetarische
christenen moesten in het geheim hun vegetarische geloof belijden of
anders riskeerden ze de dood als atheist (i.v.m. ketterij). Er wordt
gezegd dat Constantijn opdracht zou hebben gegeven de christelijke
vegetariërs gesmolten lood door hun kelen te hebben laten gieten
als ze werden betrapt. En Aartsdeken Wilderforce schreef: "Sommigen
zijn zich er niet van bewust dat de manuscripten van het Nieuwe
Testament na het Concilie van Nicea aanzienlijk veranderd zijn. In zijn
Introduction to the Textual Criticism of the Greek Testament vertelt
professor Nestle ons dat de kerkelijke authoriteiten bepaalde
geleerden, die 'correctores' genoemd werden, benoemden en ze feitelijk
opdroegen de teksten van het geschrift te corrigeren ten gunste van wat
als orthodox beschouwd werd 26)." In het
voorwoord op zijn vertaling van The Gospel of the Holy Twelve geeft
Dominee G.J.R. Ousley hier het volgende commentaar op: "Deze
'correctores' hadden als taak zo nauwkeurig mogelijk bepaalde
leerstellingen van onze Heer uit de Evangeliën te verwijderen die
ze niet van plan waren te volgen - namelijk die tegen het eten van
vlees en drinken van sterke drank... 27)".
Steven Rosen: "Het
Nieuwe Testament komt keer op keer naar voren met voorbeelden waarin
Jezus om vlees vraagt die vleeseters graag als een bevestiging zien van
hun eigen dietische voorkeur. Een nauwkeurige studie van het
oorspronkelijke Grieks toont echter aan dat Jezus eigenlijk helemaal
niet om vlees vroeg. Hoewel de vertalingen van de Evangeliën
negentien keer 'vlees' vermelden 28),
zou 'voedsel' een meer accurate vertaling zijn." Het Griekse woord voor
vlees is kreas, en dit wordt nergens in verband met Jezus Christus
gebruikt. In het Nieuwe Testament staat nergens een directe aanwijzing
dat Jezus vlees gegeten heeft. Dit komt tevens overeen met de beroemde
voorspelling van Jesaja over de verschijning van Jezus (Jesaja
7.14-15): "Daarom geeft de Heer Zelf u een teken: Zie, de maagd zal
vrucht dragen en een zoon baren en zij zal hem noemen: Immanuel. Boter
en honing zal hij eten, zodat hij weet het kwade te versmaden en het
goede te verkiezen." Het was uiteindelijk Jezus zelf die in het
Evangelie van Vrede verklaarde:
"En het vlees van geslachte dieren in zijn lichaam zal zijn graf
worden. Want ik zal u naar waarheid verkondigen: wie doodt, doodt
zichzelf, en wie het vlees van geslachte dieren eet, eet het lichaam
van de dood." Ook zei Jezus: "Als jullie niet vasten met betrekking tot
de wereld, zullen jullie het koninkrijk niet vinden: Als jullie de
sabbat niet vieren als sabbat, zullen jullie de Vader niet zien." Of
Jezus tijdens het laatste avondmaal van het paaslam heeft gegeten vormt
in dit verband voor velen een groot probleem. In zijn boek Why Kill for
Food? legt de Engelse geschiedkundige Geoffrey Rudd echter uit dat de
Pascha, het Joodse Paasfeest, op de dag van de sabbath plaatsvond, na
de kruisiging van Jezus. Dit wordt volledig ondersteund door het
onderzoek van Dominee V.A. Holmes-Gore 29).
Ook in het Oude Testament wordt de vegetarische levenswijze als ideaal
gezien. In Genesis (1.29) zegt God Zelf: "Zie, Ik geef u al het
zaaddragend gewas op de hele aarde met alle bomen die zaadvruchten
dragen, die zullen u tot voedsel dienen." Een uitspraak die duidelijk
wijst op een vegetarisch dieet. Het Oude Testament (Exodus 20.13)
gebiedt eveneens: "Gij zult niet doden." Deze welbekende uitspraak
wordt van oudsher verkeerd geïnterpreteerd, als zou het
uitsluitend betrekking hebben op moord. De oorspronkelijke Hebreeuwse
tekst luidt echter lo tirtzach. In The Complete Hebrew English
Dictionary van Reuben Alcalay wordt vermeldt dat met het woord
tirtzach, vooral in het klassiek Hebreeuws, "elke vorm van doden"
bedoeld wordt en niet noodzakelijkerwijs alleen maar het doden van een
mens. Jammer genoeg is dit soort informatie (nog) niet algemeen bekend.
Er zijn natuurlijk ook
passages in de Bijbel te vinden waarin God de mensen toestemming gaf
vlees te eten, zoals bijvoorbeeld in het geval van Noach en tijdens de
Exodus. Maar deze gevallen waren bijna altijd uitzonderingen en moeten
niet uit hun context gehaald worden om het eten van vlees vanuit een
religieus standpunt te rechtvaardigen. Na de zondvloed bevond Noach
zich in een crisissituatie. Omdat vrijwel alle vegetatie vernietigd was
gaf God Noach een consessie, niet een gebod, om vlees te eten (Genesis
9.3). In Food for the Spirit zegt Steven Rosen: "Men dient in dit geval
wel te onthouden dat het ideale dieet, waarvan God zei dat het 'zeer
goed' was, eerder gegeven was [Genesis 1.29-31]. Die uitdrukking 'zeer
goed' werd nooit gebruikt in verband met enig vleesbevattend dieet. Het
is zelfs zo dat God ons er in het volgende vers [Genesis 9.4] opnieuw
aan herinnert dat we ideaal gezien geen vlees zouden moeten eten, en
het daaropvolgende vers stelt duidelijk dat degenen die dieren doden op
hun beurt zelf gedood zullen worden door diezelfde dieren (zie Quotes
uit de Krishna Bijbel). Sommige geleerden hebben ontdekt dat het exacte
Griekse woord dat gebruikt werd toen Noach toegestaan werd elk bewegend
wezen te eten herpeton is 30), wat
letterlijk "reptiel" betekent."
Tijdens de uitvaart uit
Egypte schonk de Heer het volk van Israël manna, een wondervoedsel
dat elke smaak kon aannemen die men maar wenste. Het volk van
Israël wilde echter liever vlees hebben. God gaf ze dit vlees in
de vorm van kwartels en zei ze het een hele maand te eten "tot het
jullie neusgaten uitkomt en jullie er misselijk van worden (Numeri
11.20)." Maar: "Nog voordat ze hun tanden in het vlees konden zetten,
nog voordat het gekauwd was, trof de woede van de Heer ze en sloeg Hij
ze met de pest (Numeri 11.33)." Zo zijn er vele verwijzingen te vinden
in het Oude Testament die het eten van vlees veroordelen en duidelijk
de voorkeur tonen voor een vegetarisch dieet 31).
En Jezus zei tegen
Thomas: Wee jullie die leven in dwaling en niet opzien naar het licht
van de zon, dat oordeelt over het Al, en neerblikt op het Al, dat zich
zal keren tegen al jullie daden, en haar vijanden in slavernij zal
voeren. En jullie nemen ook de maan niet waar, zoals ze bij nacht en
dag op jullie afgeslachte lichamen neerschijnt, Nag Hammadi, Het Boek
van Thomas de Kempvechter 2.7: 144 Nag Hammadigeschriften.
Appollonius van Tyana,
een groot Meester, die leefde in Griekenland kort voor Jezus' tijd,
werd gevraagd hoe hij in staat was wonderen te doen. Zijn eenvoudige
antwoord was: "Ik heb nooit het vlees van dieren gegeten". Natuurlijk
bedoelde hij niet dat het afzien van het eten van vlees alleen hem in
staat stelde wonderen te verrichten--anders zouden alle planteneters en
mensen van nature wonderen kunnen verrichten. Hij bedoelde dat de goede
conditie waarin zijn lichaam en geest verkeerden resulterende uit het
feit dat hij een strikte vegetariër was en dat dat hem in staat
stelde zich met succes bezig te houden met de innerlijke disciplines
die nodig zijn voor spirituele verlichting; disciplines die hij had
geleerd van de yogi's in India.
What he meant was that
the condition of his mind and body, resulting from being a strict
vegetarian, had enabled him to successfully engage in the inner
disciplines required for spiritual enlightenment&endash;disciplines
he had learned from the yogis of India.
9.2
Islam
In Thus Spoke
Mohammed, de vertaling van de Hadith door Dr. M. Hafiz Syed, vragen de
discipelen van Mohammed hem: "Worden we beloond als we zelfs
viervoeters goed behandelen en ze water te drinken geven?" Mohammed
antwoordde: "Er zijn beloningen voor het goed behandelen van elk dier."
Met name de Sufi-traditie van de Islam laat duidelijk de
voorkeur zien voor een vegetarisch dieet. De beroemde heilige Mir Dad
heeft gezegd dat: "Iedereen die vlees van een ander levend wezen eet,
daarvoor zal moeten betalen met zijn eigen vlees." In zijn boek Islamic
Concern for Animals gaat AI-Hafiz B.A. Masri in op de wreedheden
tegen dieren in naam van religie. Met citaten uit de Koran en het
onderricht van de profeet Mohammed maakt hij duidelijk dat alle vormen
van mishandeling van dieren zonden zijn. Volgens zijn onderzoekingen is
het in de Islam zelfs verboden bomen om te hakken.
9.3
Boeddhisme
Boeddha stelde
het principe van ahimsa, geweldloosheid (mededogen), en het vegetarisch
zijn in als de twee fundamentele stappen op weg naar
zelfverwerkelijking. In de Dhammapada zegt hij: "Laat de discipel zich
onthouden van het eten van vlees, om gruwelen tegenover levende wezens
te vermijden ... het voedsel voor de wijzen is dat wat gegeten wordt
door de sâdhu's [heiligen]; en dat is geen vlees. In de toekomst
zullen er dwaze mensen zijn die beweren dat ik het eten van vlees
toestond en er zelf ook aan deelnam, 'maar ... ik heb niemand
toegestaan vlees te eten, ik sta niemand toe vlees te eten en zal
niemand toestaan vlees te eten, in welke vorm dan ook, op welke manier
dan ook en waar dan ook; het is iedereen onvoorwaardelijk verboden. "
Dat Boeddha gestorven zou zijn aan het eten van bedorven varkensvlees
is dus een groot misverstand. Het Pali-woord dat in dit verband vaak
vertaald wordt als "varkensvlees", is sûkara-madava. Recent
onderzoek heeft echter uitgewezen dat het Pali-woord voor
"varkensvlees" sûkara-mûmsa is, en dat met
sûkara-madava, wat "de vreugde van een varken" betekent, verwezen
wordt naar de truffel. Vandaag de dag geven vele boeddhistische
geleerden toe dat de theorie dat Boeddha als zijn laatste voedsel
varkensvlees gegeten zou hebben een slordige veronderstelling is zonder
ook maar het geringste wetenschappelijk bewijs.
In de latere Pali geschriften
(palmboomblad-geschriften, de heilige taal van Boeddhisten) werd ahimsa
ook gepromoot, verklarende dat geweldloosheid gepaard moet gaan met
kameraadschap (mettacitta), vrij zijn van woede (avera),
en afkeer van kwaadwilligheid (abyapajja). Ahimsa
vereist verder dat men geen woorden uitspreekt die enerzijds
hardvochtig, kwetsend of beledigend zijn (na abhisajjana). Deze
definitie omvat de subtiele alsook de openlijke vormen van
geweldloosheid.
9.4 De Vedische Geschriften
De vedische geschriften
van India, die veel ouder zijn dan het Boeddhisme, leggen eveneens de
nadruk op geweldloosheid (mededogen) als de ethische basis voor
vegetarisch zijn 32). De Manusmriti (5.49) waarschuwt ons: "De
oorsprong van vlees en de wreedheid van het vetmesten en slachten van
belichaamde wezens in ogenschouw genomen, dient de mens zich volkomen
van het eten van vlees te onthouden." En de bestuurlijke macht diende
erop toe te zien dat dit nutteloze geweld zich niet zou verspreiden: "O
koning, als iemand niet af te houden is van het eten van mensenvlees,
het vlees van een paard of een ander dier, en anderen van hun melk
berooft door koeien te slachten, dient u niet te aarzelen zo'n maniak
te onthoofden." (Rig-veda 10.87.16) Alle levende wezens zijn een ziel,
opgesloten in een lichaam. In de Bhagavad-gîtâ beschrijft
Heer Krishna de ziel als de bron van het bewustzijn en als het werkzame
beginsel dat het lichaam van ieder levend wezen in beweging brengt.
Volgens de Veda's evolueert de ziel van een levensvorm die lager is dan
die van de mens automatisch naar de daaropvolgende hogere levensvorm.
Alleen in de menselijke levensvorm kan iemand zijn bewustzijn op God
richten en op het moment van de dood terugkeren naar de geestelijke
wereld.
In zijn
betekenisverklaring bij het S'rîmad Bhâgavatam (SB 5.10: 2) 'Toen hij hiermee bezig was liep de
tweemaal geboren zoon, voortdurend drie stappen voor zich uit kijkend
[om niet op mieren te trappen], steeds uit de pas met de anderen en
schudde daardoor de draagstoel heen en weer. Rahûgana, die dit in
de gaten kreeg zei tot de mannen die hem droegen: 'O dragers, loop
alsjeblieft in de pas! Waarom wordt deze draagstoel zo ongelijkmatig
gedragen?' zegt S'rîla
Prabhupâda: "Alle
levende wezens moeten een bepaalde tijd in een bepaald materieel
lichaam gevangen zitten. Ze moeten de tijdsduur die ze toebedeeld is in
dat lichaam uitzitten voor ze naar een ander lichaam kunnen evolueren.
Als een dier of ander levend wezen gedood wordt, wordt hij eenvoudigweg
belet om de tijd die hij in een bepaald lichaam moet doorbrengen te
voltooien. Daarom moeten we geen dieren doden om onze zintuigen te
bevredigen, want daarmee begaan we een zonde." Kort samengevat: als een
dier gedood wordt, wordt zijn evolutie door de verschillende
levensvormen gestagneerd en degene die het gedood heeft zal
ongetwijfeld de reactie voor zijn zondige gedrag krijgen.
Maar slaat dit dan
alleen maar op degene die het dier slacht? Volgens de
Mahâbhârata (Anu parva 115.47) (epos dat de geschiedenis
verhaalt van Bharata varsha, het rijk van India dat tot vijfduizend
jaar geleden de wereld beheerste. Het behandelt m.n. de strijd van de
edelen der vedische cultuur ten tijde van Krishna waaruit de
Gîtâ is genomen) is het antwoord daarop "nee": "Ook degene
die het vlees koopt maakt zich schuldig aan himsa [geweld] door zijn
rijkdom; degene die het vlees eet doet dat door te genieten van de
smaak; degene die het dier doodt maakt zich schuldig aan himsa door het
dier daadwerkelijk vast te binden en af te slachten. Dit zijn dus drie
vormen van doden. Degene die vlees wegbrengt of het laat halen, degene
die de ledematen van dieren afsnijdt en degene die vlees koopt,
verkoopt, of kookt en eet - al deze personen dienen als vleeseters
beschouwd te worden." In de Bhagavad-gîtâ (BG 5.18) legt Heer Krishna uit dat geestelijke volmaaktheid
begint als men kan zien dat alle levende wezens gelijk zijn. "In een
volledig geschoolde zachtgeaarde brahmaan, in een koe, in een olifant
en zeker ook in een uitgestotene, zien zij die wijs zijn, [de ziel] met
een gelijke blik." Verder onderwijst Hij ons hoe we de principes van
geestelijk vegetarisch zijn kunnen toepassen als Hij zegt: "Wie Mij ook
een blad, een bloem, een vrucht en water met toewijding aanbiedt, dat
offer vanuit het hart door een ziel van goede gewoonten gebracht
aanvaardt Ik." (BG 9.26)
10
Citaten
10.1
Quotes uit de Krishna Bijbel (S'rîmad Bhâgavatam of
Bhâgavata Purâna)
SB 1.5: 15 - U hebt voor de zaak van de religie de
mensen geïnstrueerd in verband met hun natuurlijke geneigdheden
[om dieren te doden voor hun voedsel b.v.], hetgeen in feite
afkeurenswaardig en nogal onredelijk is. De mensen gericht op een
dergelijke leidraad zullen niet denken aan de verbodsbepalingen.
SB 1.17: 38-42 - Sûta zei: "Aldus verzocht, verleende
hij toen Kali de toestemming te verblijven in plaatsen waar de vier
zondige activiteiten van het gokken, drinken, de prostitutie en het
slachten van dieren [dyûtam, pânam, striyah,
sûnâ] plaatsvonden. (39) Daarnaast kende de meester, op
zijn aandringen, hem de plaats toe waar het goud is, daar goud middels
de hartstocht de vijfde zonde is door de valsheid, bedwelming, lust en
vijandigheid die het met zich meebrengt. (40) Aldus werden op
aanwijzing van de zoon van Uttarâ de vijf verblijfplaatsen aan
Kali toegewezen waar inderdaad de goddeloosheid wordt aangemoedigd.
(41) Derhalve dient een persoon die uit is op zijn welzijn nimmer zijn
toevlucht te nemen tot welke van deze plaatsen ook, in het bijzonder
niet zij die zich bevinden op het pad der bevrijding, de adel, de
dienaren van de staat en de leraren. (42) Door het aanmoedigen van
activiteiten ter verbetering van de drie verloren poten van
versobering, reinheid en mededogen van de stier, werd [door koning
Parîkchit] de aarde volmaakt in ere hersteld.
SB 4.22: 24 - Met geweldloosheid [als een
vegetariër], volgend in de voetsporen van de leraren van het
voorbeeld, door zich de Heer der Bevrijding te herinneren, door te
getuigen van Zijn handelingen, door de nectar van het volgen van de
principes zonder een materieel motief [yama] en door het naar
voorschrift praktisch uitvoeren [niyama] zal men zo zijn, zonder
overtredingen, een eenvoudig leven levend in het verdragen van de
dualiteit.
SB 4.25: 7-8 - Nârada zei: 'Wacht eens even, o
Heerser der Burgers, o Koning, mag ik u attenderen op het totaal van al
de duizenden van dieren die u genadeloos hebt gedood in de
offerplechtigheden? (8) Ze staan allen, indachtig het leed dat u hen
hebt aangedaan, kokend van woede op u te wachten om u met ijzeren
hoornen te doorboren nadat u bent gestorven. (9) Daartoe wil ik u het
zeer oude verhaal vertellen van Purañjana ['hij die uit is op de
stad die het lichaam is'; probeer enkel dit karakter te doorgronden
terwijl ik erover spreek.
SB 4.26: 8 - Zich naar het woud begevend
kan een koning, gedreven door hebzucht, zoals dat is geregeld, in
overeenstemming met de aanwijzingen van de Veda's, zoveel dieren doden
als maar nodig is voor de offerplechtigheden in de heilige plaatsen en
niet meer dan dat.
SB 4.27: 11 - Hij, zo vol van verlangens, hield net als
u offerplechtigheden uit respect voor de voorvaderen, de goden en de
groten der samenleving; en ze waren allemaal even weerzinwekkend
geïnspireerd als ze waren door het doden van arme dieren.
SB 6.1: 11-12 - De zoon van Vyâsa zei: 'Met het
teniet doen van karma wordt inderdaad, door het ontbreken van de nodige
kennis, niet haar einde gerealiseerd; wil men er waarlijk mee hebben
afgedaan dan moet men er echt genoeg van hebben. (12) Zij die het
juiste voedsel eten worden inderdaad werkelijk niet geplaagd door
allerhande ziekten, zo ook heeft hij die handelt met een ordentelijk in
acht nemen o Koning, een toenemende kans op welbevinden.
SB 7.15: Nârada's Instructies over Vegetarisch
Delen, Goddeloosheid, Genezen, Yoga en Advaita
SB 7.15: 7-8 - Nimmer moet men vlees offeren [noch vis en
eieren] met de ceremoniën van geloof, noch behoort degene die weet
heeft van het dharma [de bestuurder] er persoonlijk van te eten; met
het voedsel voor de geheiligden behoort er de hoogste voldoening te
zijn met degenen die aanbeden worden en die zelf niet ten gunste zijn
van nodeloos geweld jegens dieren. (8) Door rechtgeaarde personen
gericht op dat wat het ware is behoort dat verlangen te worden
opgegeven dat andere levende wezens moeilijkheden bezorgt; er is geen
religie meer verheven dan zo te zijn in je woorden, geest en lichaam.'
SB 9.6: 6-11 Hij, koning Ikshvâku, gaf zijn zoon
eens tijdens een ashtakâ-s'râddha [offers aan de
voorvaderen gebracht in Januari, Februari en Maart] de opdracht: 'Breng
me zuiver vlees [van de jacht] o Vikukshi, en ga er nu meteen op uit,
zonder te dralen'. (7) Aldus ging hij daartoe naar het bos om dieren te
doden die geschikt waren voor de offerandes, maar toen hij vermoeid en
hongerig was at de held vergeetachtig [zonder zich te realiseren dat
het vlees bestemd was voor het offer] een konijn [zie voetnoot *] (8)
Wat er over was bood hij zijn vader aan die op zijn beurt hun goeroe
[Vasishthha] vroeg het te zuiveren en die gaf ten antwoord: 'Dit alles
is bezoedeld en voor gebruik ongeschikt.' (9) Door de geestelijk leraar
verwittigd wist de heerser wat zijn zoon had gedaan en zodoende
verdreef hij, er kwaad over dat hij de vidhi had geschonden, zijn zoon
uit het land. (10) Hij, er feitelijk met de geleerde als zijn
leermeester in discussies toe aangezet, gaf daarmee in overeenstemming,
als een yogî zijn voertuig van de tijd op en bereikte zo de
allerhoogste positie. (11) Op de troonsafstand van zijn vader keerde
Vikukshi terug om te heersen over deze planeet de aarde, met
verschillende yajña's de Heer aanbiddend, en stond alzo bekend
als S'as'âda ['de konijnen-eter'].
SB. 9.21: De Dynastie van Bharata: het Verhaal van
Rantideva.
SB 10.1: 4 - Het aanhoren [middels de
paramparâ] van de aangename klanken van de verheerlijking van de
Heer Geprezen in de Geschriften is het juiste medicijn waarmee de geest
wordt verlost van de materiële ziekte van zijn verlangens; een
persoon, tenzij hij een doder van dieren is, kan door dergelijke
beschrijvingen, aangehoord of gezongen, zichzelf verre houden [van de
valsheid, zichzelf beheersen, zie ook B.G. 2:44].
SB 11.5: 11 - Het verslingerd zijn aan de sex en het
consumeren van vlees en alcohol dat inderdaad steeds wordt aangetroffen
in het geconditioneerde levende wezen wordt waarlijk door geen
schriftuurlijk gebod ondersteund; wat in dezen is voorgeschreven voor
[respectievelijk] het huwelijk, de offerplechtigheid en het ritueel
gebruik van wijn, is er voor het doel daar een einde aan te maken [zie
ook SB 1.17: 38-42].
10.2 Bhagavân S'rî Sathya Sai Baba
Sai Baba verklaart dat
door het eten van vlees men gewelddadige neigingen en dierlijke ziekten
ontwikkelt. Hij predikt de basis-principes van geweldloosheid
(mededogen): Sathya - Waarheid; Prema - Liefde; Dharma - rechtgeaarde
plichtsbetrachting en/of eeuwige waarden; Ahimsâ - geweldloosheid
(mededogen); dat je niet moet doden, dus een vegetariër moet zijn;
Shanthi - vrede. Vanaf klein kind meed Sai Baba de plaatsen waar dieren
werden geslacht en waar hij kon redde hij ze van mishandeling en
slachtplaats (zie Sathyam Sivam Sundaram.)
"Sai Baba heeft nooit vlees of vis gegeten.
God heeft de dieren niet geschapen om ze te laten doden door de mensen.
Als kind vermeed hij altijd de plaatsen in het dorp waar varkens,
schapen en kippen werden geslacht of waar vis werd gevangen. En hij
hield zich ook altijd verre van keukens waar vlees werd gebraden.
Wanneer hij hoorde dat zijn vader of een van de buren een kip greep om
te slachten, dan ging hij erheen en nam het dier in zijn armen. Meestal
werd het dier daarna toch wel geslacht, maar men voelde zich dan wat
ongemakkelijk. Liefde voor dieren, ja, daar konden de dorpelingen wel
begrip voor opbrengen, maar niet als het om hun maaltijd ging.
Lichamelijke verlangens gingen bij de meeste mensen vóór
alles. Zijn houding had wel tot gevolg dat zijn vriendjes ook bezwaar
gingen maken tegen het slachten van dieren en dat de mensen uit de
omgeving zijn handelen met aandacht gingen volgen. Sommigen noemden hem
toen reeds Brahmajñâni, een kenner van God. Wanneer zijn
ouders vlees wilden eten en verlangden dat hij dat ook zou doen, ging
Sathya naar het huis van de familie Karnam. Zij waren immers brahmanen
en uit dien hoofde waren zij vegetariër en hij at dan mee van het
voedsel dat Subbamma bereidde. Later, toen hij een jaar of zes was en
zijn grootvader Kondama alleen woonde in een huisje naast dat van
Sathya's ouders - zijn vrouw was inmiddels overleden - ging Sathya
geregeld vegetarisch koken voor hen beiden. Zij discussieerden dan vaak
uitvoerig over allerlei religieuze onderwerpen en het verbaasde de
grootvader niet, dat zijn kleinzoon kennelijk zeer goed thuis was in de
heilige geschriften. - Citaat uit: Mijn Naam is Waarheid, door
Wim G.J. van Dijk - ISBN 90-72308-36-0."
"Als je een dier
doodt,' antwoordde Baba, 'veroorzaak je lijden. God is in ieder
schepsel; hoe kun je dan die pijn veroorzaken? Het een sport noemen om
een dier in de bossen, zijn eigen woonplaats, op te sporen, is niets
minder dan barbaarsheid.' .... Baba legde hem uit dat je je een zeer
zwaar karma op de hals haalt wanneer je dieren doodt. Dieren zijn niet
gekomen om als voedsel te dienen voor mensen. Zij zijn gekomen om hun
eigen leven in de wereld uit te werken. Zodra je beseft dat alles God
is en dat je lijden veroorzaakt wanneer je een dier doodt, zal je
verlangen naar het jagen op dieren en het eten van vlees vanzelf
verdwijnen. - Citaat uit: Mijn Naam is Waarheid, door Wim G.J. van Dijk
- ISBN 90-72308-36-0."
"De herten, de olifant,
de koe, het paard, zij leven van satvisch (zuiver, rein,
goedheid) voedsel en gedragen zich op eenzelfde manier. Dus, daarom
worden ze gerespecteerd en zelfs aanbeden door de mens. Tijgers, beren,
hyena's en andere wilde dieren worden gevreesd door de mens en
teruggedrongen naar de uithoeken van bossen en wouden. Het bevreemdende
hiervan is dat het wilde, de wreedheid en de angst-bezorgende
attributen van deze dieren ook worden ontwikkeld en tentoongesteld door
de mens zelf! De mens denkt trots van zichzelf dat hij de kroon van
deze schepping is; Hij verklaart dat hij een vonk van het goddelijke in
zich heeft. Maar hij negeert of onderdrukt die vonk en heeft er plezier
in de kwaliteiten van die wilde, wrede en gewelddadige dieren van de
jungle tentoon te spreiden - Sathya Sai Baba." [zie ook: The World Conference of
Animals uit: Chinnakatha].
"Je kan beroemd zijn om
je geleerdheid en fortuin. Maar de bij kan je de les leren om vrij te
zijn van lijden. De boom kan je geduld en tolerantie leren. Hij geeft
een ieder schaduw, of je nu een man of een vrouw bent, welke religie,
nationaliteit of status je ook hebt. De boom is van dienst met vruchten
en schaduw, ook de idioot die met zijn bijl de boom wil omhakken! De
hond leert je de les in geloof, dienstvaardigheid en het proces van
toewijding - Sathya Sai Baba."
"Als je langer wenst te
leven, om de maatschappij te dienen, om goddelijkheid langer te
ervaren, houd dan je voeding in de gaten - Sathya Sai Baba."
"Als je langer wenst te
leven, om de maatschappij te dienen, om goddelijkheid langer te
ervaren, houd dan je voeding in de gaten - Sathya Sai Baba."
"Alleen delen kan
verdriet verminderen en vreugde vermeerderen - Sathya Sai Baba."
"Waar liefde is daar is
vrede, waar vrede is daar is juist gedrag, waar juist gedrag is daar is
waarheid, waar waarheid is daar is God, waar God is daar is
gelukzaligheid.' 'Wanneer je je houdt aan deze vier principes ontstaat
geweldloosheid als het natuurlijk gevolg.' - Sathya Sai Baba."
"Het lichaam, zegt Sai
Baba, is de boot waarmee men de oceaan van het leven moet oversteken.
Besteed daarom een gezonde aandacht aan het lichaam, maar overdrijf het
niet. Het voedsel dat men opneemt, is de oorzaak van gezondheid en
ziekte. Het voedsel dat via de mond binnenkomt, kan het beste bestaan
uit verse groente, fruit, noten, peulvruchten, granen, rijst en alle
zuivelproducten van de koe. Eet alleen vegetarisch voedsel, want door
het eten van vlees ontwikkelt men hartstocht, agressie en dierlijke
ziekten, en vis veroorzaakt onreine gedachten. Het gaat overigens niet
alleen om het voedsel dat via de mond het lichaam binnenkomt, maar ook
om alles wat via de zintuigen binnenkomt." - Citaat uit: Mijn Naam is
Waarheid, door Wim G.J. van Dijk - ISBN 90-72308-36-0."
Zijn basisprincipes van
geweldloosheid (mededogen) (sarvadharma): sathya - Waarheid - prema
- Liefde - dharma - Rechtgeaarde plichtsbetrachting en/of
eeuwige waarden - ahimsâ - terwijl geweldloosheid
(mededogen) betekent dat je niet moet doden (een vegetariër moet
zijn) - shanti - Vrede.
10.3
Hazrat Inayat Khan
De stichter
van de Soefi-orde, het universeel soefisme, in het Westen, zette tien
doelstellingen of gedachten uiteen die de basisprincipes vormen voor
het universeel soefisme: De Soefi Boodschap is de eenheid van alle
godsdiensten te verspreiden. Daarbij staat dan zo de geweldloosheid
(mededogen) en een vegetarisch dieet, dat de spirituele kern
vormt van de meeste wereldreligies, centraal. Het is niet hun
opdracht om de verbreiding van een speciaal geloof of een of andere
kerk of religie voor te staan, het gaat om het werk, de volgelingen van
verschillende godsdiensten en geloofsovertuigingen in wijsheid te
verenigen, zodat zij, zonder hun eigen godsdienst te hoeven opgeven,
gesterkt mogen worden in hun geloof en dit in het ware licht gaan zien.
Op deze manier zal een groter geloof en vertrouwen in de mensheid
worden bewerkstelligd.
10.4
De Yoga-sûtra's van Patañjali
De
Yoga-Sûtra's of De Draad van de Bewustzijnsvereniging: II) De
praktijk. a) (30) Geweldloosheid, waarheidliefde, niet stelen, het
celibaat en geen bezit nastreven vormen de verzaking. (31) Dit is de
grote universele gelofte die geldt ongeacht de plaats, de tijd, de
omstandigheid en iemands geboorte. b) (32) Reinheid, tevredenheid,
boetvaardigheid, bezonnenheid en overgave aan de persoon van God vormen
de regulatie.
11
Karma
Het Sanskriet-woord
karma betekent "arbeid of activiteit" of, meer specifiek, elke
activiteit die een reactie met zich meebrengt waardoor we aan deze
materiële wereld gebonden worden en baatzuchtige arbeid ofwel
gehechtheid aan de resultaten van de arbeid. Hoewel men het idee van
karma meestal in verband brengt met oosterse filosofie, beginnen vele
westerlingen nu ook in te zien dat karma een algemeen geldend principe
is (de woorden karma en ahimsa (geweldloosheid) zijn
ook opgenomen in het Groot Woordenboek Van Dale), zoals ook tijd en
zwaartekracht (ether). Elke activiteit geeft een reactie. Volgens de
wetten van karma moeten we als we andere levende wezens pijn en leed
bezorgen, in ruil daarvoor zelf pijn en leed ondergaan, zowel
individueel als collectief. Wat men zaait, zal men oogsten, zowel in
dit leven als in het volgende, want de natuur kent haar eigen
rechtvaardigheid. Niemand kan aan deze wetten ontsnappen, behalve zij
die begrijpen hoe deze werken [60% van de Nederlandse bevolking gelooft
in reïncarnatie volgens een laatstelijk gedaan onderzoek].
Om te begrijpen hoe karma bijvoorbeeld een
oorlog kan veroorzaken, kunnen we een voorbeeld uit de Veda's, uit het S'rîmad Bhâgavatam ("Het Verhaal van de Fortuinlijke") nemen.
In de Bhagavad
Gîtâ ("Het Lied
van God") handelt de eerste hoofdsectie, de hoofdstukken 1 tot en met 6
over karma(yoga). Soms ontstaat er in een bamboebos brand doordat de
bomen tegen elkaar wrijven. De bomen zijn echter niet de werkelijke
oorzaak van de brand; het is de wind die ze doet bewegen. De bomen zijn
slechts het instrument (zie S.B. 1.11: 34, 3.1: 21, 5.6: 8, 11.13: 7 en 11.30: 24). Op dezelfde manier toont het principe van
karma ons dat de wrijving die tussen sommige landen bestaat niet te
wijten is aan de landen zelf, hoewel die wrijving best de oorzaak zou
kunnen worden van de bosbrand van een wereldoorlog. De werkelijke
oorzaak is de niet-waarneembare wind van karma, die voortgebracht wordt
door de daden van de zogenaamd onschuldige wereldburgers.
Volgens de wetten van
karma heeft de supermarkt op de hoek, of de dichtsbijzijnde
hamburgertent meer te maken met de dreiging van een wereldoorIog dan
bijvoorbeeld een waanzinnige dictator of wat snel geïrriteerde
politici. Het vooruitzicht van een kernoorlog schrikt ons geweldig af,
maar we staan elke dag even afschrikwekkende slachtingen toe in de
geautomatiseerde slachthuizen. Zoals eerder uitgelegd, kan iemand die
een dier eet niet zeggen dat hij het niet gedood heeft omdat hij zijn
mooi verpakte stukje vlees in de supermarkt heeft gekocht. Hij betaalt
daar immers iemand anders mee om voor hem te doden, en zo laden ze
beiden de reacties van karma op zich. Wat is er meer hypocriet dan deel
te nemen aan een vredesbetoging en vervolgens naar de plaatselijke
snackbar te gaan om een hamburger te eten? Dit is precies de
huichelarij die George Bernard Shaw veroordeelde:
'We pray on
Sundays that we may have light
to guide our footsteps on the path we tread;
We are sick of war, we don't want to fight,
and yet we gorge ourselves upon the dead.'
In zijn commentaar bij
het Caitanya-Caritâmrita, het boek van Krishnadâsa
Kavirâja Goswâmî over het leven en de leer van Heer
Caitanya, de Heer der Vedische Reformatie, ook 'Het Nieuwe Testament'
van de Caitanya-vaishnava's, geschreven in de zestiende eeuw of
filognostisch getiteld 'Nectar van de Daden van Heer Levenskracht'
(Madhya 24, vers 251) zegt S'rîla Prabhupâda: "Degenen die
dieren doden en ze onnodig pijn bezorgen - zoals mensen dat in
slachthuizen doen - zullen in hun volgende leven en in vele levens die
nog zullen komen op dezelfde wijze gedood worden ... In de
joods-christelijke geschriften wordt heel duidelijk gezegd: 'Gij zult
niet doden.' Toch gaan zelfs religieuze leiders zich onder het
verzinnen van allerlei uitvluchten te buiten aan het doden van dieren,
terwijl ze tegelijkertijd voor vrome mensen willen doorgaan. Dit soort
schijnvertoningen en huichelarij in de samenleving zijn de oorzaak van
een eindeloze reeks rampen, zoals oorlogen, waar mensen in grote getale
het slagveld opgaan om elkaar te doden. Dit zijn de gevolgen van karma.
Zij die de wet van
karma begrijpen, weten dat vrede niet verwacht moet worden van
betogingen en verzoekschriften, maar eerder van een grootscheepse
voorlichting waarbij de mensen onderwezen worden in de consequenties
van het doden van onschuldige dieren (en ongeboren kinderen). Er moet
een bewustzijnsverandering plaatsvinden in de harten en hoofden van
mensen. Dit zal ons heel wat meer helpen bij het voorkomen van een
verdere groei van de enorme last van karma die de wereld te dragen
heeft. Als we de wereldproblemen willen oplossen, hebben we mensen
nodig met een gezuiverd bewustzijn, die kunnen zien dat de kern van elk
probleem in wezen geestelijk is. Mensen met belangrijke leidinggevende
posities in de wereld zouden vegetariërs moeten zijn.
De meest gehoorde
tegenwerping van de niet-vegetariërs is dat vegetariërs nog
steeds planten moeten doden en dat ook dat geweld is. Men kan hierop
antwoorden dat er voor het oogsten van vruchten en vele soorten
groenten, noten en granen geen enkele plant gedood hoeft te worden.
Maar zelfs in die gevallen waar dat wel zo is, is de pijn die dat met
zich meebrengt veel minder dan dat bij het slachten van een dier het
geval is, om nog maar te zwijgen over alles wat een voor de slacht
gefokt dier te lijden heeft tijdens zijn leven, zoals hierboven
omschreven. Het is waar dat vegetariërs planten moeten doden en
dat het doden van planten ook geweld is, maar we moeten eten om in
leven te blijven. "In de strijd om het bestaan is het ene levende wezen
voedsel voor het andere." Het probleem is dus niet hoe we het doden
helemaal moeten zien te vermijden - wat een onmogelijk voorstel is -
maar hoe we levende wezens zo min mogelijk leed kunnen bezorgen en toch
aan de voedselbehoefte van ons eigen lichaam tegemoet kunnen komen.
Vegetarisch
mededogen draagt bij tot het belang van het brengen
van meer persoonlijk geluk op de eerste plaats.
12
Voorbij het 'vegetarisch zijn'
Buiten de bezorgdheid
om onze gezondheid, economie, ethiek, religie en zelfs ons karma, heeft
het vegetarisch zijn (geweldloos zijn) een hogere, geestelijke dimensie
die ons kan helpen bij het ontwikkelen van onze natuurlijke waardering
en liefde voor God. Volgens de Veda's en al de andere geschriften van
de wereldreligies, is het doel van het menselijk leven onze identiteit
als dienaar van God in te zien. We zijn niet het tijdelijke
materiële lichaam, maar de eeuwige geestelijke ziel in dat
lichaam. Omdat we ten onrechte denken dat we dit stoffelijke lichaam
zijn lijden we, terwijl we als geestelijke ziel in feite eeuwig, vol
kennis en vol gelukzaligheid zijn. Laten we nog eens het volgende vers
uit de Bhâgavata
Purâna ("Het Verhaal
van de Fortuinlijke") lezen, en wel 1.13: 47: 'Zij die zonder handen zijn, zijn van
degene met handen, zonder benen is men van de vierbenigen, de zwakken
zijn van de machtigen en het ene levende wezen bestaat van het andere.'
De schriftuurlijke
aanwijzingen zijn niet bedoeld om de niet-vegetariërs in hun
activiteiten aan te moedigen, maar juist door het aangeven van
regulerende beginselen daarin af te remmen. Het ene levend wezen vormt
met zijn lichaam het levensonderhoud van andere, sterkere wezens.
Niemand hoeft zich hoe dan ook bezorgd te maken om zijn
levensonderhoud, omdat er voldoende levende wezens op aarde zijn.
Uitbuiting van de zwakke door de sterke is de wet van het gewone
bestaan; in de verschillende levensrijken wordt altijd getracht de
zwakken te verslinden. In de materiële wereld kan deze neiging op
geen enkele zelfbedachte manier worden tegengegaan; het kan slechts
door het menselijk wezen, door het de regulerende principes te laten
naleven, tot gevoel voor het geestelijke te brengen: geen vlees eten
(zie b.v. S.B. 10.1: 4), geen illegitieme sexualiteit en geen
intoxicatie of gokken. Ze zijn afgeleid van de eeuwige waarden resp.
mededogen (dayâ), zuiverheid of trouw (s'auca of dâna),
waarheid (satya), en soberheid of boete (tapas). Deze geestelijke
beginselen nu staan iemand niet toe enerzijds de zwakkere dieren te
doden en anderzijds de gedachte van de vreedzame coëxistentie te
prediken. Als de mens geen vreedzame samenleving met de dieren aangaat,
hoe kan hij dan verwachten dat de menselijke samenleving tot vreedzaam
samenleven zal komen? De politiek leiders in een land en haar inwoners
dienen begrip te krijgen voor het Opperwezen of God en Zijn
allesomvattende schepping, waardoor elk wezen ertoe zal zijn
aangetrokken die schepping te beschermen, te helpen handhaven en
bovenal haar lief te hebben! Zo zal het lijden in de strijd om het
bestaan geleidelijk aan gelenigd worden.
Leo
Tolstoj zei: 'Zolang er slachthuizen zijn, zullen er oorlogen bestaan.'
'Er is een causaal verband tussen geweld tegen dieren en geweld tegen
mensen.'
13
Partij voor de Dieren
In Nederland is sinds
september 2006 ('s Werelds) 1e 'Partij voor de Dieren' opgericht. Zij
deden mee aan de verkiezingen voor een nieuw kabinet in november 2006
en behaalden daarvoor 2 zetels. Dat is wat mij betreft een teken van
vooruitgang in het collectieve bewustzijn, gezien de ondersteuning van
vele nederlanders en bekende persoonlijkheden als o.a. Harry Mulisch,
Kees van Kooten, Martin Gaus, Maarten 't Hart, Jan Wolkers en Paul
Cliteur enz. Inzet van de PVDD: Verwerpen van alle vormen van geweld,
intimidatie en bedreiging die worden ingezet bij de behartiging van het
welzijn der dieren. Dieren worden uitgebuit (ook in Nederland). Er is
een hoop zinloos geweld tegen dieren, terwijl het levende wezens zijn
die ook gevoel hebben, aangetoond door tal van biologen en ethologen.
Dieren hebben ook een intensief sociaal leven, zorgen voor elkaar en
kunnen heel altruïstisch zijn. Sommige dieren moeten andere dieren
doden om in leven te blijven. Maar een grote groep dieren leeft
tevreden met het consumeren van planten, zaden, grassen en kruiden. Als
je geen mededogen hebt met een dier, voor een ander wezen, dan mis je
dat toch ook voor je medemens. Het blijft een individuele
verantwoordelijkheid om al dan niet dieren te eten. Gedragsverandering
kun je niet opleggen. Je kan wel de onwetendheid c.q. 'angst' om
vegetariër te worden proberen weg te nemen door de gevolgen van
het vlees eten te laten zien en goede informatie te geven over wat nu
een goed vegetarisch dieet is, waarbij je alle benodigde vitaminen,
mineralen e.d. binnenkrijgt, die in vlees zitten, dus de juiste
vleesvervangers (Partij voor de dieren).
Mahatma
Gandhi: "De omgang met dieren zegt iets over het
beschavingsniveau van een land en haar volk."
14
Milieudefensie start burgerinitiatief voor einde bio-industrie
Amsterdam, 12 september
2006 &endash; Milieudefensie en haar jongerenorganisatie Jongeren
Milieu Actief (JMA) starten vandaag een burgerinitiatief om een eind te
maken aan de bio-industrie. De organisaties willen dat de Tweede Kamer
kiest voor een veehouderij zonder dierenleed, zonder milieuvervuiling
en zonder import van veevoersoja die ten koste gaat van het
Amazonewoud. Als 40.000 burgers dit initiatief ondersteunen is het
parlement verplicht om het voorstel te behandelen. De nieuwe Tweede
Kamer moet zich dan uitspreken over de toekomst van de veehouderij.
Milieudefensie en JMA zijn er van overtuigd dat veel Nederlanders een
veehouderij willen die wél rekening houdt met de belangen van
dieren en het milieu. Maar de visie van de samenleving moet nu ook door
de politiek worden opgepikt. Campagneleider Wouter van Eck van
Milieudefensie: 'Het ongenoegen in de samenleving over de misstanden in
de landbouwsector is groot. Dit burgerinitiatief biedt de historische
kans om de bakens te verzetten.
Los van partijpolitieke
tegenstellingen moeten de nieuwe kamerleden hun eigen antwoord
formuleren op dit maatschappelijk verzoek. Het is een gewetensvraag
voor ieder Kamerlid: wil ik dit nog langer voor mijn rekening nemen, of
grijpen we deze kans en gaan we het anders doen.' De bio-industrie is
erop gericht om zo efficiënt en goedkoop mogelijk te produceren.
In Nederland leven 450 miljoen landbouwdieren op elkaar gepropt in
stallen vaak zonder ooit daglicht te hebben gezien. Kuikens worden
ontdaan van hun snavel en biggen worden onverdoofd gecastreerd.
Nederland is het dichtstbevolkte varkens- en kippenland ter wereld. De
hoeveelheid mest die dit oplevert is 70 miljard kilo per jaar, dat is
4.000 kilo per Nederlander. De mest is een grote vervuiler van de bodem
en het grondwater. Natuurgebieden worden aangetast en veel
plantensoorten sterven uit. Ook is de bio-industrie door de
grootschalige import van veevoersoja mede verantwoordelijk voor de
vernietiging van unieke natuurgebieden in Zuid-Amerika. De aanleg van
sojaplantages is in het Amazonegebied één van de
belangrijkste oorzaken van ontbossing. Sinds mei 2006 biedt de Tweede
Kamer de mogelijkheid om met een burgerinitiatief onderwerpen op de
politieke agenda te zetten, vooralsnog voor een proefperiode van twee
jaar. Indien 40.000 burgers het initiatief ondersteunen wordt het
voorstel in behandeling genomen (zie Stop Fout Vlees).
15
Filognosie en Vegetarisch delen en waar een goed vegetarisch dieet aan
moet voldoen
Uit: De Ether
Bestaat (Aadhar 2006): Dialoog vier - Waardenbeheersing.
Vraag: Het laatste principe is dat van het
mededogen.. dus moet ik in de yoga mijn naaste liefhebben of hoe zit
dat?
Antwoord: Zeker is een goede yogi een mens vol
mededogen. Hij herkent zijn eigenbelang in dat van anderen en lijdt als
anderen lijden. Dus helpt hij. Dat is mededogen, dayâ. Ik moet
wel dom zijn als ik ervan geniet als een ander te lijden heeft. Wens
dat een ander niet toe en aanvaard niet voor anderen wat je voor jezelf
ook niet accepteert. De wet van het karma is die van de actie en de
reactie. Het slaat altijd weer op jezelf terug. Je belandt in de wereld
die jezelf hebt opgebouwd. Om die reden zegt men: zet je in voor de
hemel en een betere wereld. Maar natuurlijk is het deze wereld, maar
dan beter gedaan. Dat wat beter is omsluit zonder repressie het goed
van dat wat eraan voorafging; wat is een boom nu zonder zijn wortels?
Mededogen is het vredesprincipe, dat is hoe de menselijke zaak recht
wedervaart. Zinloze zelfvernietiging is de moordenaar van alle geloof.
Onnodig geweld moet koste wat het kost worden vermeden. Het is erg
genoeg om van noodzakelijk geweld te moeten zijn, in de
zelfverdediging, met het wapen van je vijand. De Gîtâ,
waarin Heer Krishna zijn vriend Arjuna ertoe aanzet zijn wapens op te
pakken en te vechten zegt het op deze manier: 'gezegend zijn zij die
het op zich af zien komen, aan hen is het koninkrijk der hemelen.' Ook
is het van belang om van liefdadigheid te zijn: geef hen die behoeftig
zijn waar ze om verlegen zitten: voeding, onderdak, kleding, zekerheid
en andere basisbenodigdheden. Zorg ervoor dat niemand heeft te klagen.
Aldus volgt dit principe vanzelf het principe dat eraan voorafgaat.
Zonder delen en helpen is de menselijke samenleving helemaal niet
menselijk, maar bevindt ze zich op de weg van de zelfvernietiging. De
vier principes genoemd definiëren de menselijkheid, en dat is niet
de dierlijkheid die zwakheid ermee is, die misleidt, doodt, promiscue
is en steelt. En niet op de laatste plaats is er dan ook het mededogen
met andere schepselen. Wees ook met hen geweldloos. Het is niet nodig
om dieren voor het voedsel te doden. De levensvreugde die je hen gunt
zal de jouwe zijn als je ze hun volle leven laat leven. Je doodt toch
ook niet je moeder als ze jou niet meer te eten geeft? Waarom zou je
dan wel moedertje koe doden als ze geen melk meer geeft, is dat niet
immoreel? En laat ook de andere dieren leven. Deel in de levensvreugde,
niet zozeer in de levenslust, dat is de weg naar God. Vermijdt
niet-noodzakelijk geweld. Ik zeg het je nog eens: de noodzaak voorbij
ben je een dwaas die stap voor stap afglijdt in de hel.
Vraag: Dus hoe
moet ik dan een goede vegetariër zijn? Alleen maar bonen eten in
plaats van vlees maakt me hongerig, dat kan toch niet goed zijn? Dat
zou me verzwakken!
Antwoord: Gelijk
heb je. Maar de kracht die je zoekt is niet de kracht van het onnodige
geweld dat vleeseters koesteren tegen dieren. Het is meer de kracht van
de defensief gewelddadige olifant en het rund, dan de kracht van de
offensief gewelddadige tijger en de wolf die je zoekt als mens. Het
vegetarisch dieet vraagt wat meer inspanning van jouw kant om gezond en
krachtig te blijven. Maar de resulterende levensvreugde maakt het zeker
de moeite waard. Dus let goed op je eiwitten, je vitaminen en mineralen
als ijzer. Voor je eiwitten eet je bonen gecombineerd met granen. Ze
vormen z.g. complementaire eiwitten, samen verschaffen ze je al de
bouwstenen voor je lichaamseigen eiwitsynthese. Vlees is net een
vitaminepil: je krijgt alles in een hap binnen. Dat is aardig, en
smaakt nog goed ook, maar het afbreken van hoogwaardige, complexe
eiwitten in de samenstellende delen die nodig zijn voor je eigen
eiwitaanmaak, geeft giftige afvalstoffen in de darmen die schade doen
aan je spijsvertering en werkt, volgens sommige onderzoekers, ziekten
in de hand als kanker van de maag en de dikke darm, zeker als het vlees
gerookt of geblakerd is. Vleeseters als katten en honden hebben korte
darmen. Maar jij als een primaat met beperkte talenten in dezen hebt
dat niet; jij hebt een lang darmkanaal. Jij vergiftigt jezelf met
vleeseten en daarom zegt de dokter ook altijd: je moet aan je conditie
werken, je lichaam in beweging zetten, je in het zweet hollen, al is
het alleen maar om je spijsvertering te stimuleren. En zo is veel van
de vleeseterscultuur er alleen maar is voor digestieve doeleinden: om
je stront te bezorgen. Letterlijk verzuurt men als vleeseter bij de
noodzaak van een sterker maagzuur. En verzuurd speeksel is ook niet
goed voor je dentale gezondheid. Dus wees ook om de redenen van een
vreedzaam en comfortabel leven, een vegetariër. De planeet kan
bovendien ook niet zoveel vleeseters herbergen. Dus zet het uit je
hoofd, er zit geen toekomst in. De eiwitten zijn, met bonen en granen
gecombineerd, het probleem niet; je moet er zelfs op letten dat je het
lichaam niet al te veel tevreden stelt door alle eiwitten in een
maaltijd tegelijk te gebruiken, tenzij je natuurlijk een feestje hebt
of wat extra's kan gebruiken. Eet brood of iets van granen bij het
ontbijt, maar niet steeds rijst of pasta bij je warme eten. Eet in
plaats daarvan, als je niet te dik bent, aardappels. Gebruik slechts
(bij voorkeur biologische) bonen of andere peulvruchten bij de
aardappels en groenten in het vervangen van je vleesmaaltijd. Het
lichaam zal er dan ijverig in blijven om het noodzakelijke aanvullende
koekje bij de thee te krijgen of een boterham wat later op de dag.
Eet weinig, maar
regelmatig; maar laat je ook af en toe eens gaan, b.v. op een cakradag als je sociaal bent. Drink kruidenthee. Dat
tezamen houdt het lichaam zowel als de geest gretig zowel als
bevredigd. Voor je vitaminen moet je er voor zorgen dat je drie stuks
fruit per dag eet zowel als een half bord verse groente. De vitamine C
is absoluut noodzakelijk. Je zal gebukt gaan onder depressies en ziek
worden als je ze niet binnen krijgt. Voor je ijzer, een element dat ook
vrij voor handen is in de vleesmaaltijd, moet je ijzerrijke groenten en
vruchten eten, zoals broccoli, witlof en vijgen om geen last te krijgen
van bloedarmoede. Voor je vitamine B12 - de vitamine die je hongerig
maakt als die ontbreekt - moet je melkproducten eten (je kan maximaal
een maand zonder B12). Het is een vitamine nodig voor je zenuwstelsel.
Drink, behalve met het melkvasten dan, twee glazen melk per dag of
anders, als je allergisch bent voor lactose, kunnen een paar plakjes
kaas volstaan die dezelfde hoeveelheid melk dekken. Kaas is
samengeperste en gefermenteerde melk waar het water aan ontbreekt. Het
is veilig voor mensen met de allergie. Veganisten zijn ertoe
veroordeeld zeewier te nuttigen in plaats van melkproducten te
gebruiken. Een dergelijk dieet is veel moeizamer. Wees niet een fanaat,
of anders lijdt je aan een gebrek aan filosofie. De koe is je welvaart
en welzijn, en in een vegetarische cultuur is ze heilig dus. Noten zijn
ook een bron van vitamine B (maar niet van B12), selenium (paranoten)
vetzurenen eiwit (zie een overzicht). Eet, zij het spaarzaam, echte
boter op je brood en geen margarine, de kunstmatige vitamine D erin kan
je namelijk ernstige moeilijkheden bezorgen. Een teveel ervan geeft,
i.t.t. de natuurlijke vitamine D, kalkafzettingen (hypercalcemie) door
het hele lichaam. Ook kunnen er problemen ontstaan met b.v. je
gewrichten en zenuwen. Vitamine D heeft te maken met het immuunsysteem
dat, ontregeld met een verkeerde D, kan leiden tot chronische
ontstekingen zoals gezien in ziekten als M. S. en artritis. De les is
dus: eet natuurlijk en niet te veel, niet alles tegelijk, en eet
gevarieerd; dan zal je langer en gelukkiger leven dan menig een
vleeseter en zal je zonder al het zweet zijn (en de extra medische
onkosten en ellende) om gezond te kunnen blijven.
Zie voor meer dialogen:
Synopsis van de Orde
van de Tijd
Filognosie: betekent
letterlijk: liefde voor de kennis. De term wordt gebruikt in contrast
met de term filosofie om aan te geven dat niet enkel de liefde voor de
wijsheid en haar ontwikkeling het doel is, maar meer de liefde voor de
kennis in haar geheel zoals ze is. Praktisch gesproken impliceert de
term de praktijk van het teweegbrengen van eenheid en harmonie van
bewustzijn op het gebied van de feiten (methode/ wetenschap), de
principes (analyse/spiritualiteit) en de persoon (religie/politiek)
middels contemplatie, vertoog en dienst aan de natuurlijke orde van de
tijd in samenhang met de ether, als de methode voor het bieden van
tegenwicht tegen de moeilijkheden van de onwetendheid. (zie verder de filognosie site)
Filognostische
bekentenis 132: Overtreden
van de basisregels leidt tot materialisme en onevenwichtigheid in de
achting voor de zes gezichtspunten en volheden; derhalve is de ideale
filognost iemand die 1) zijn klok en weekorde met de zon gelijk zet, 2)
een vegetariër is, 3) celibatair is tenzij hij kinderen verwekt,
en 4) in principe iemand die zijn werk doet voor een uitkering of
basis-inkomen - een niet-ideale filognost noemt men dan een profiteur.
16
Een volwaardig recept voor een gezonde vegetarische (feest)-maaltijd
Hierbij een
beschrijving van een volwaardige vegetarische maaltijd, met alle
benodigde eiwitten en vitaminen (voor de vetzuren moet je ofwel extra
kaas gebruiken, 's morgens op de boterham b.v., of 's avonds wat losse
blokjes, en/of een extra eetlepel lijnzaadolie door je toetje doen - is
wat minder lekker -, zie nogmaals de negen punten van de hierboven
beschreven 'Biochemie van het filognostisch dieet'). Een vegetarische
maaltijd is gewoon ook heel lekker, het hart een genoegen!
- Gepureerde aubergine, spinazie en tomaten
- Gekruide rijst
- Tofu in
kruidentomaten-saus
- Biogarde-yoghurt
met vers fruit en ahornsiroop
Gepureerde
aubergine, spinazie en tomaten: Dit gerecht wordt gemaakt door
de groenten te koken tot ze een dikke saus vormen.
Ingrediënten: 900
gr. aubergine in blokjes gesneden, 450 gr. fijngehakte spinazie (zonder
stelen), 900 gr. tomaten, ontvelt en fijngesneden, 5 eetl.
zonnebloemolie of ghî (geklaarde boter, kant en klaar te koop in
toko's), 1 gedroogde spaanse peper, fijngemaakt (of een mespunt), halve
theel. kurkuma, 1 theel. fijngemalen korianderzaad, halve theel.
fijngemalen komijnzaad, halve theel. asafoetida (Hing - sterkruikend
hars van de wortel van de Ferula asafoetida, in poedervorm, wordt
gebruikt om zijn speciale smaak en geneeskrachtige eigenschappen; u
kunt dit poeder ook makkelijk weglaten), anderhalve dl. water, 1 theel.
rietsuiker, 2 en halve theel. zout en halve theel. garam masala (kant
en klaar bij de toko).
Bereiding: Verhit de
olie of ghî in een grote pan en bak de spaanse peper en de
koriander een paar seconden. Voeg daarna de andere poederspecerijen
toe, bak alles nog een paar seconden en doe er dan meteen de
aubergineblokjes bij. Bak ze boven een matig hoge vlam terwijl je
voorzichtig roert, tot de aubergine boterzacht is en de zaadjes er uit
beginnen te vallen.
Roer er nu de spinazie,
de tomaten en het water doorheen. Dek de pan gedeeltelijk af en laat de
groenten ongeveer 20 minuten koken, terwijl je af en toe roert. Draai
de vlam hoger en laat alles, onder herhaaldelijk roeren, nog 10 minuten
doorkoken, totdat de spinazie, de aubergine en de tomaten samen een
dikke fluweelachtige saus vormen. Tenslotte de pan van het vuur halen,
suiker, zout en garam masala toevoegen en doorroeren. Voorbereiding en
kooktijd: 40 minuten.
Gekruide
rijst.
Ingrediënten:
250 gr. basmati-rijst of een andere kwaliteitsrijst met een lange
korrel, 5 dl. water, 2 eetl. zonnebloemolie of ghî, 2 spaanse
pepers, zonder zaad en fijngemaakt, 1 theel. komijnzaad, 1 theel.
fijngemalen kaneel, 1 theel. geraspte gember, 3 kardemomzaaddoosjes, 2
eetl. fijngehakte peterselie of korianderblaadjes, 1 theel. zout.
Bereiding: De rijst
goed wassen, 15 minuten laten weken en vervolgens 15 minuten laten
uitlekken (Dit mag je ook overslaan). Breng het water aan de kook.
Verhit de olie en bak er de spaanse pepers en het komijnzaad in. Als
het komijnzaad bruin begint te worden, voeg je de kaneel, gember en
kardemom toe. Roer alles een keer door en strooi de rijst erbij,
terwijl je blijft roeren. De rijst moet na een paar minuten licht
geroosterd zijn. Giet het kokende water bij de rijst, leg een deksel op
de pan en draai de vlam zo laag mogelijk. Laat de rijst zonder het
deksel van de pan te nemen en zonder te roeren ongeveer 15 minuten
koken, totdat al het water opgenomen is. Neem het deksel van de pan en
laat de rijst een paar minuten droogkoken. Verwijder de
kardemomzaaddoosjes en meng voorzichtig met een vork de fijngehakte
peterselie of korianderblaadjes en het zout door de rijst. Deze rijst
kan geserveerd worden bij elke groenteschotel of bij willekeurig welk
gerecht.
Tofu
(of kikkererwten, bruine- of witte bonen of kapucijners (kant
en klaar uit glazen potten of gedroogde variant die vooraf geweekt moet
worden)) in kruiden-tomatensaus.
Ingrediënten: 500
gr. tofu (bij de toko of supermarkt), 1 pakje gezeefde tomaten, 3 dl.
water, 2 eetl. zonnebloemolie, garam masala, 1 pakje kokoscreme,
handjevol rozijnen, halve theel. zout (optioneel), 1 potje zwarte of
groene olijven op olie (optioneel), gesneden gember op siroop.
Bereiding: Snijd de
tofu in blokjes van 2 bij 2 cm. Verhit de olie in de koekepan en bak de
blokjes met een theel. garam masala of andere kruiden, die je lekker
vind (italiaanse kruiden, basilicum etc.), op een wat hogere vlam,
zodanig dat de blokjes wat bruin worden en dichtschroeien. Voeg zoveel
gezeefde tomatenpuree erbij als nodig, het water, de rozijnen, stukjes
kokoscreme, 2 eetl. olijven, 2 eetl. gember en roer dit alles
voorzichtig door de tofu. Laat dit een half uurtje lekker zachtjes
bakken, zodat alle smaken zich met elkaar vermengen. Voeg nog wat water
toe om te verdunnen en de hoeveelheid saus te vermeerderen. Strooi als
extra bij het opdienen van de saus nog wat cashewnoten erover.
Biogarde-yoghurt
met vers fruit en ahornsiroop.
Ingrediënten:
1 beker (500 ml.) Biogarde-yoghurt, stukjes vers fruit zoals banaan,
kiwi, mango, aardbeien, peer of naar eigen keuze. 2 eetl. room, 2 eetl.
ahornsirop, eventueel een klein beetje rozenwater voor extra geur en
smaak.
Bereiding: vul de
desertschaaltjes met bovengenoemde ingrediënten en voeg voor een
fijne geur een klein beetje rozenwater toe, of nog een paar
pijnboompitjes ter versiering.
[Ahornsiroop is
ingedikt sap van de ahorn-boom (suiker-esdoorn) en is heerlijk als
zoetmiddel voor toetjes. Ahornsiroop is de meest natuurlijke
ongeraffineerde suiker die er bestaat, omdat hij nog alle
sporenelementen en mineralen van zijn omgeving bevat. De indianen
kregen de kunst onder de knie om van deze bomen het zoete sap te winnen
en tot houdbare siroop te bereiden]
Eet Smakelijk!
17
Wist u dat?
....Heer Krishna, de
achtste (zie ook S.B. 10: 3) en voornaamste avatâra
(nederdaling van God op aarde) en incarnatie van de Hindoegod Vishnu
beroemd was om Zijn betoverende fluitspel en daarmee een fascinerende
en magische groei van het groen teweegbracht in Vrindâvana, een
stad aan de oever van de rivier de Yamunâ in noord-centraal
India, beroemd door zijn heiligen/muzikanten. Veel later wordt verslag
gedaan van een hoveling van de beroemde Moghul Keizer Akbar, die in
staat bleek wonderen te verrichten met zijn gezangen zoals het laten
regenen, olie-lampen die spontaan gingen branden, en het stimuleren van
de groei en bloei van planten en bloemen door simpelweg ragas te
reciteren in hun bijzijn. Dit aantrekkelijke idee is bevestigd in de
Tamil-literatuur, die verwijst naar de 'ogen' of knoppen van de
suikerrietplant die sterk gingen groeien in antwoord op het zoete
gezoem van gespikkelde kevertjes en naar een sterke stroom van zoete
nectar uit de goudkleurige bloemen van de 'Gouden Regen' (Cassia
fistula) als ze werden toegezongen met hart-betoverende
melodieën.
.... dat zonder twijfel
is bewezen dat de groei, het bloesemen en opengaan van bloemknoppen,
het fruit dragen en voortbrengen van zaden, door harmonische
geluidsgolven positief wordt beïnvloed .....
.... een van de meest
belangrijke onderdelen in het dieet van de mens is proteïne, die
de acht essentiële amino-zuren voortbrengt, die zorgen voor de
groei van het lichaam. Er zijn eenentwintig amino-zuren: Acht worden
essentieel genoemd voor de volwassene, tien ervan zijn nodig voor het
opgroeiende kind. Als deze achttien amino-zuren aanwezig zijn, kan het
lichaam de drie resterende amino-zuren zelf aanmaken.
.... vlees de meest
populaire bron van eiwitten is; het stukje biefstuk van vandaag komt
van vlees dat in 180 dagen geforceerd wordt geproduceerd door het vee
te voederen met veevoer van een kwalitatief laag gehalte eiwit met
granen voordien bespoten met giftige insectisiden. Het gif nestelt zich
rechtstreeks in het vet, speciaal in het doorregen vlees van het dier
en kan bij langdurige consumptie leiden tot hartkwalen. Om het gewicht
van de koeien te verhogen met twintig procent - en daarmee een extra
winst te garanderen van miljoenen euros/dollars - voederen de
veefokkers hun dieren met diethylstilbestrol (DES), die
kankerverwekkend zijn voor mannen en vrouwen.
.... de mensheid in
angst is verzet door de uitvinding van de atoombom. Maar de
wijdverspreide vernietiging en uitputting van de grond waar we van
afhankelijk zijn voor ons bestaan, wordt genegeerd door de meerderheid
van de mensen, die alleen denken aan calamiteiten in termen van
natuurrampen en oorlogen. Verspillende exploitatie van de vruchtbare
grond wordt gedeeltelijk veroorzaakt door het verlangen naar snelle
opbrengst en winst en ook door een zekere graad van onwetendheid. Veel
wetenschappers en landbouwspecialisten realiseren zich nu dat hun
kennis op het gebied van de natuurlijke processen met betrekking tot de
vruchtbaarheid van de grond, van de aarde, niet compleet en toereikend
is. Zij erkennen dat deze processen alleen gedeeltelijk uitlegbaar zijn
in landbouw-wetenschappelijke termen en dat de puur onnatuurlijke
benadering van de studie van de grond en zijn vele goede eigenschappen
een doodlopende weg is; zo dood als de mechanische vastberadenheid van
de negentiende-eeuwse Natuurkunde. "Dood" is het geschikte woord
ervoor, want de missende factor hier is het 'leven' zelf.
'...
dat alle levende wezens:
de mens, planten, dieren, de aarde, planeten en de sterren
met elkaar zijn verbonden:
als een van hen wordt aangetast, worden de anderen ook aangetast!'
18
Waarden, Principes en Filognosie
Waarden:
De zaken van fundamenteel belang in de filognosie. De morele basis van
het Spel van de Orde en de regulerende beginselen of principes.
Tegenover de dierlijke waarden, van eten, slapen, vechten en
voortplanten, staan de apollinische waarden van de persoon begiftigd
met rede en logica. De filognosie baseert zich daarbij op de vedische
formulering van de waarden van de yoga zoals uitgedrukt in de
yogagelofte (yama), van geweldloosheid, waarheidliefde, niet stelen,
celibaat, en geen bezit nastreven (ahimsa, satyâsteya,
brahmacârya aparigraha yama).
De regulerende
principes die rechtstreeks samenhangen met deze waarden zijn gebaseerd
op de formulering van Vyâsadeva aangaande de yama yogawaarden van
de vedische kennis in de vorm van de vier poten van de stier van het
dharma: satya, tapas, sauca, dayâ, ofwel waarheidliefde,
boetvaardigheid, reinheid, en mededogen. Dit zijn de vier basisgeboden.
Niet de gebruikelijke tien geboden dus, maar enkel deze vier waar je
voldoende aan hebt om mee te beginnen; dezen vormen de grondslag.
Principes:
De vuistregels voor goed gedrag in de filognosie. Ze zijn afgeleid van
de fundamentele waarden en vormen als het ware de basisgeboden. In het
spel en de drievoudigheid van de filognostische disciplines vormen de
principes de kern van de spirituele discipline die bestaat uit
transcendentie in gnosis en bewustzijn van dualiteit in analyse.
Als regulerende
principes gelden ze als: niet liegen en geen intoxicatie, geen
promiscuiteit, niet stelen, en geen vlees eten.
Als de basiswaarden
voor de menselijkheid en de ziel als: waarheidliefde, zuiverheid,
boetvaardigheid en mededogen. De principes bepalen de regels van het
spel van de orde:
-Respecteer de
waarheid, geen escapisme.
-Blijf trouw, bedrieg niet en maak geen misbruik.
-Deel wat je hebt, gok niet op enige winst.
-Respecteer alle levende wezens.
Het overtreden van de
basisprincipes maakt iemand een profiteur - het filognostisch
equivalent voor een zondaar - die zijn schuld moet inlossen, moet
afdoen om stabiliteit en geluk te bereiken.
Christelijke basis: de
geboden niet te liegen, niet te stelen, niet ontuchtig te zijn, en niet
te doden.
Vedische referentie:
vidhi - satya, dayâ, tapas, s'auca.
Filognosie:
Filognosie betekent letterlijk: liefde voor de kennis. De term wordt
gebruikt in contrast met de term filosofie om aan te geven dat niet
enkel de liefde voor de wijsheid en haar ontwikkeling het doel is, maar
meer de liefde voor de kennis zoals ze is in haar geheel. Praktisch
gesproken impliceert de term het teweegbrengen van eenheid en harmonie
van bewustzijn op het gebied van de feiten (methode/ wetenschap), de
principes (analyse/spiritualiteit) en de persoon (persoonlijk/politiek)
middels contemplatie, vertoog en dienst aan de natuurlijke orde van de
tijd in samenhang met de ether, als de methode voor het bieden van
tegenwicht tegen de moeilijkheden van het niet weten. (zie ook de instructie-site
Filognosie).
19
Voetnoten/Referenties
1)
"Diet and Stress in Vascular Disease", Journal of the American Medical
Association, JAMA 176: 135-35, 1961.
2) Primary Prevention of the
Arteriosclerotic Disease, rapport van de Inter-Society Commission for
Heart Disease Recources, Oplage 42; A53-95, december 1970; Dietary
Goals For the United States, Senate Select Committee on Nutrition and
Human Needs, U.S. Printing Office, Washington D.C., 20402, februari
1977.
3) Verzadigde vetten worden
hoofdzakelijk, maar niet uitsluitend, aangetroffen in producten van
dierlijke oorsprong; gehydrogeneerde (verbinden met waterstof) vetten
worden aangetroffen in voedsel dat voor de handel geproduceerd wordt;
cholesterol wordt uitsluitend aangetroffen in producten van dierlijke
oorsprong.
4) "What is the Experts' Opinion on Diet
and Coronary Heart Diseases?", Kaare R. Norum, Journal of the Norwegian
Medical Association, 12 februari 1977.
5) Dr.ir. Hermus, wetenschappelijk
medewerker aan de afdeling "Humane Voeding" van de Landbouw Hogeschool
te Wageningen.
6) "Soybean Protein Diet in the
Treatment of Type II Hyperlipoproteinaemia", C.R. Cistori et. al., The
Lancet, 1 (8006): 275-7, 5 februari 1977.
7) "Role of Lifestyle and Dietary Habits
in Risk of Cancer Among Seventh-Day Adventists", R.L. Phillips, Cancer
Research, 35: 3513, november 1975; "Fat Intake Seen Increasing Cancer
Risk", Morton Mintz, Washington Post, september 1976.
8) "Bacteria and the Aetiology of Cancer
of the Large Bowel", M.J. Hill, The Lancet, 1: 95-100, 1971.
9) Cancer and Other Diseases from Meat
Consumption p. 12, Blanche Leonardo Ph.D., 1979.
10) How Sodium Nitrite Can Affect Your
Health, M. Jacobs, Center for Science in the Public Interest,
Washington D.C., 1973. 'Nitrosamines as Environmental Carcinogens', W.
Linjinsky en S.S. Epstein, Nature 225, p. 21-23, 1970. 'Nitrate and
Human Cancer', Committee on Nitrate Accumulation, National Academy of
Sciences, Washington D.C., 20418, 1972 en The Lancet, 2 (8032): 281,
1977.
11) Poison in Your Body p. 52, Gary en
Steven Null, Arco Press, 1977.
12) Diet, Nutrition and Cancer,
National Research Consul, American Academy of Sciences, National
Academy Press, June 1982.
13) "Health Forum", Dr. P. Airola,
Vegetarian Times, page 67, August 1982.
14) "The Influence of Flesh Eating on
Endurance", Irving Fisher, Yale Medical Journal, 13 (5): pp. 205-221.
15) A Fleshless Diet: Vegetarianism as
a Rational Dietary pp. 131-132, J.L. Buttner, Frederick A. Stokes
Company, New York, 1910.
16) Diet for a Small Planet, page 12,
Francis Moore Lappé, New York Ballantine Books, 1975.
17) Diet for a Small Planet, page 10,
Francis Moore Lappé, New York Ballantine Books, 1975.
18) Diet for a Small Planet, page 235,
Francis Moore Lappé, New York Ballantine Books, 1975.
19) Georg Borgström, geciteerd in
Diet for a Small Planet page 25, Francis Moore Lappé, New York
Ballantine Books, 1975.
20) Lester Brown, geciteerd in The
Vegetarian Alternative page. 234, Vic Sussman, Rodale Press, 1978.
21) Dr. Jean Mayer, geciteerd in
Dietary Goals for the United States page 44, Senate Select Committee on
Nutrition and Human Needs, U.S. Printing Office, 20402, 1977.
22) Georg Borgström, geciteerd in
Diet for a Small Planet page 32, Francis Moore Lappé, New York
Ballantine Books, 1975.
23) Population, Resources and
Environment page 64, Paul and Anne Ehrlich, W.H. Freeman and Company,
1970.
24) FAO Production Yearbook 1984, vol.
38, Statistics Series No. 61, pp. 226-247, Food and Agriculture
Organization of the United Nations / Rome.
25) The Edenite Creed for Life page 19,
The Edenite Society, 1979.
26) The Edenite Creed for Life, The
Edenite Society, 1979.
27) The Gospel of the Holy Twelve page
8, Ds. G.J.R. Ousley, Health Research, reprint 1974.
28) Broma-voedsel (Marcus 7.19, Lucas
3.11 en 9.13 en Johannes 4.34); brosimos - dat wat gegeten kan worden
(Lucas 24.41); brosis - voedsel, of eten als handeling (Johannes 4.32,
6.27, 6.55, Lucas 12.42); prosphagion - iets te eten (Johannes 21.5);
trophe - voeding (Mattheus 3.4, 6.25, 10.10, 24.45, Lucas 12.23,
Johannes 4.8); phago - eten (Mattheus 25.35, 25.42, Lucas 8.55). Elke
keer duidt het oorspronkelijke Grieks op voedsel in het algemeen. Het
dient wel opgemerkt te worden dat de New English Bible de juiste
vertalingen gebruikt.
29) In het artikel "Was the Master a
Vegetarian?" van Ds. V.A. Holmes-Gore vinden we onder andere het
volgende over Jezus.
30) The Four Soul Killers, page 15,
Gnostic Orthodox Church, St. George Press, 1979.
31) Een aantal ervan zijn: Genesis
3.18, 9.4, 9.5; Deuteronomium 12.16; Jesaja 1.11, 1.15, 66,3; Leviticus
3.17, 7.14, 7.23, 7.26; en Spreuken 23.20.
32) Het is zeker interessant te weten
dat de meer dan 5000 jaar oude vedische literatuur de verschijning van
Boeddha voorspeld heeft. In het S'rîmad Bhâgavatam (1.3:
24) vinden we de volgende passage: tatah kalau sampravritte,
sammohâya sura-dvishâm, buddho
nâmnâñjana-sitah, kîkatheshu bhavishyat:
"Daarna in het Kali-tijdperk zal Zijn geboorte als Heer Boeddha uit
Añjanâ in Gayâ plaatsvinden om diegenen die
afgunstig zijn op de theïsten te misleiden". In vers 28 van
hetzelfde hoofdstuk wordt uitgelegd dat alle incarnaties volkomen
expansies zijn van de Allerhoogste Heer, bhagavân, maar dat Heer
Krishna de oorspronkelijke Allerhoogste Heer Zelf is (krishnas tu
bhagavân svayam). De s'âstra's (vedische geschriften)
beschouwen Heer Boeddha dus als een incarnatie van Krishna.
20
Geraadpleegde Literatuur - Links
-De Orde van de Tijd - De spirituele essentie
-De Orde van de Tijd - De andere regels
-De Orde van de Tijd - Vitaminen
-De Orde van de Tijd - Over Goeroes en Hun
Onderricht
-De Orde van de Tijd - Definities van
filognostische termen
-De Orde van de Tijd - Politiek Programma -
Programma voor een Doelbewust Mensenrechten Identiteits Bestuur -De Orde van de Tijd - Praatje van de dag: De
webmaster spreekt zich uit over de dingen van de dag tegen het licht
gehouden van de filognosie, de liefde voor de kennis
-Short Biography of
Hazrat Inayat Khan
-Sufi Order International & Ten Sufi Thoughts
-Soefisme
-De Yoga-Sûtra's
van Patañjali of De Draad van de Bewustzijnsvereniging
-Food for the Spirit: Vegetarianism and the World Religions by Steven
Rosen / ISBN 0896470229
-Interview with Steven
Rosen about vegetarianism by Radio Animalvoices.
-Vegetarian Recipes and
Resources by Stephen Knapp
-Vedische Kookkunst door Âdirâja Dâsa - Bhaktivedanta
Book Trust 1994 - ISBN 91-7149-304-2
-The Higher Taste. A Guide to Gourmet Vegetarian Cooking and a
Karma-Free Diet. Based on the Teachings of His Divine Grace A.C.
Bhaktivedanta Swami Prabhupâda Founder-Acârya of the
International Society for -Krishna Consciousness.
-Nederlandse
Vegetariërsbond.
Vegetarisch: Goed voor mens, dier en milieu. Hier vindt u een lijst met
vegetarische restaurants in Nederland opgesomd per provincie.
-The Secret Life of Plants. Peter Tompkins and Christopher Bird 1973 -
New York ISBN 0-06-014326-6.
-Bhagavad
Gîtâ van Orde - Anand Aadhar Prabhu.
-S'rîmad Bhâgavatam door Krishna
Dvaipâyana Vyâsadeva.
-The Christ of India -
Essene Christianity. The
booklet The Christ of India, by Swami Nirmalananda.
-Vegetarian Society.
-Vegetarisch Restaurant - Het Paradijs.
-De 3 V's In De Keuken: Online kookboek met Vegetarische, Vedische
en Veganistische recepten.
-HP De Tijd 17-11-2006: Marianne Thieme - 'De tijd voor de dieren is
aangebroken'.
-HP De Tijd 27-10-2006: Eten tegen kanker.
-Vegetarisma in
Wikipedia - Nederland.
-Soja - Informatie over Soja en Sojaproducten.
-Universele rechten van
de mens.
-De Ether Bestaat!
Inleiding tot de Filognosie.
Auteur: 2006 Aadhar - Enschede. ISBN 90-809832-2-5 / ISBN
978-90-809832-2-9.
-DVD: An Inconvenient Truth - Former Vice President Al Gore presents an
eye-opening and compelling view of the future of our planet - and our
civilization - in the Must-See documentary of the year 2006.
-Problematiek van
Magnetron Ovens.
-Film "We Feed the World"- door Erwin Wagenhofer.
-Carne Vale oder die
Lust am Fleisch. Fernsehen -
Wissen im WDR. Fleisch ist in Verruf gekommen: Ob Gewichtsbetrug durch
Wasser im Fleisch, Medikamenten-Rückstände, minderwertige
Schlachtabfälle oder zuletzt Gammelfleisch &endash; immer
wieder erschüttert ein neuer Fleischskandal das Vertrauen der
Verbraucher. Allein seit Herbst vergangenen Jahres sind mehr als 300
Tonnen verdorbenes Fleisch bei Produzenten und Händlern
aufgetaucht. Kein Wunder, dass viele Menschen sagen: "Carne vale
&endash; Fleisch, lebe wohl." Quarks & Co zeigt eine Chronik
des schlechten Geschmacks, erklärt, woran man verdorbenes Fleisch
erkennen kann, was passiert, wenn man es verzehrt, und wie
gesundheitsschädlich Gammelfleisch wirklich ist. Drei Experten
machen für Quarks & Co den Frischetest und versuchen, den
Unterschied zwischen einem Öko-Schnitzel und einem
Billig-Schnitzel zu "schmecken". Quarks & Co erzählt
außerdem die Geschichte des Hamburgers, stellt Aasfresser vor,
für die Gammelfleisch eine Delikatesse ist, und geht der Frage
nach, ob Vegetarier tatsächlich gesünder leben als
Fleischesser.
